Opinie

Wieści z głowy

Ostatnie miesiące przyniosły nowe ciekawe informacje na temat funkcjonowania mózgu. Po zapoznaniu się z nimi aż się nam marzy, żeby obiektami badawczymi były nie zwierzęta, lecz ludzie. Okazało się np. że codzienne palenie trawki w niewielkich ilościach powstrzymuje starzenie się mózgu, a nawet poprawia jego sprawność. Działanie to marihuana zawdzięcza zawartej w niej psychoaktywnej substancji THC, która zwiększa liczbę połączeń nerwowych w hipokampie, strukturze mózgu odpowiedzialnej za pamięć. Niestety na razie sprawdzono to tylko na myszach. Te zaawansowane wiekiem liczyły sobie 18 miesięcy. Wyniki testów na młodych osobnikach wykazały odmienne zjawisko – po THC wykonywanie niektórych zadań szło im gorzej.

Naukowcy złamali też kod, jakim posługuje się mózg przy rozpoznawaniu twarzy. Do badań tym razem wykorzystano makaki. Najpierw pokazywano im fotografie ludzkich twarzy i sprawdzano aktywność około 200 neuronów kory wzrokowej. Okazało się, że rozpoznanie twarzy następuje na podstawie 50 parametrów, m.in. rozstawu i wielkości oczu, kształtu twarzy, faktury skóry, szerokości ust. Aktywność neuronalną odczytywano dzięki umieszczonym w mózgu elektrodom. Każda z komórek odbierała twarz w nieco odmienny sposób i dopiero ich łączna praca dawała całościowy obraz. Gdy już nauczono program komputerowy, jak wyglądają wzorce aktywności w małpim mózgu, pokazano makakom nowe fotografie. Komputer ustalał potem, co zwierzę widziało. Odtworzona twarz była prawie identyczna z oryginałem.

Teraz już badania z udziałem ludzi. Ochotnicy mieli rozwiązywać przez sześć godzin skomplikowane zadania wymagające wysiłku umysłowego. Otrzymywali od razu małe sumy albo większe, jeśli poczekali. Okazało się, że wraz upływem dnia i narastającym zmęczeniem mózgu jesteśmy skłonni do bardziej impulsywnych działań i pragniemy szybkiej nagrody. Towarzyszył temu spadek aktywności tego obszaru mózgu, który odpowiada za podejmowanie decyzji, co przekładało się na to, że ludzie łatwiej ulegali pokusie. Chyba więc nie warto podejmować istotnych decyzji, gdy jesteśmy psychicznie zmęczeni.

Wiedza i Życie 7/2017 (991) z dnia 01.07.2017; Słowo od redakcji; s. 3