Ilustracja Martin Gee
Opinie

Prawo w USA działa przeciw agencjom zdrowia

Nowe prawa stanowe rozporządzenia utrudniają agencjom zdrowia wykonywanie ich zadań.

W 2015 roku w Disneylad w Kalifornii wybuchło ognisko odry. W konsekwencji ta bardzo zakaźna i często śmiertelna choroba dotknęła z czasem 307 osób w różnych częściach Ameryki Północnej. Epidemię powstrzymano dopiero wtedy, kiedy agencje zdrowia publicznego odnalazły tysiące potencjalnie zakażonych osób i je odizolowały.

Miejscowe agencje zdrowia ratowały ludzkie życie na początku tego roku w Oregonie, kiedy rozprzestrzenianie się choroby legionistów w hrabstwie Multnomah doprowadziło do hospitalizacji czterech osób i jednego zgonu. Pracownicy departamentu zdrowia chodzili od drzwi do drzwi, informując 100 osób, że woda w budynku uległa skażeniu chorobotwórczą bakterią. Pomogli mieszkańcom w przeprowadzce i zapewnili bezpieczne posiłki.

W czasie pandemii COVID urzędnicy zajmujący się zdrowiem publicznym chronili społeczeństwo, wymagając noszenia maseczek i utrzymywania fizycznego dystansu. Na przykład w roku 2020 w hrabstwach Kansas, które wprowadziły obowiązek noszenia maseczek, wystąpiło znacznie mniej przypadków hospitalizacji, zgonów i zachorowań w porównaniu do hrabstw, w których stosowania maseczek zaniechano.

Jednak politycy w wielu stanach próbują uniemożliwiać tego rodzaju ratujące życie działania. Wprowadzają regulacje prawne, odbierające miejscowym agencjom kontrolę nad zdrowiem publicznym i środkami bezpieczeństwa, oddając ją w ręce legislatury stanowej, która nie opiera się na ekspertyzach medycznych. W ciągu ostatnich miesięcy co najmniej 15 stanów wprowadziło lub rozważa wprowadzenie rozporządzeń, które istotnie ograniczają uprawnienia hrabstw i miast do zamykania niebezpiecznych obiektów albo izolowania osób ze śmiertelnymi chorobami zakaźnymi, takimi jak odra czy COVID, a także do prowadzenia innych działań w zakresie bezpieczeństwa publicznego. Jak wynika z raportu Network For Public Health Law oraz National Association of County and City Health Officials, trwają prace nad setkami podobnych uchwał.

„To tak, jakbyśmy zabrali lekarzom możliwość wypisywania recept – mówi Georges Benjamin, dyrektor wykonawczy American Public Health Association. – Sprawdzone strategie zdrowia publicznego działają od setek lat”. Takie akty prawne uniemożliwiają lokalnym władzom szybkie reagowanie, co jest niebezpieczne, ponieważ podczas wybuchu epidemii sytuacja szybko się zmienia.

Wiele takich działań wydaje się wynikać z niewłaściwie ukierunkowanej wściekłości republikańskich prawodawców na podejmowane działania prozdrowotne, które mają na celu powstrzymanie pandemii, w tym ograniczenia aktywności, zamykanie przedsiębiorstw lub limity obłożenia miejsc.

Oto kilka przykładów nowych przepisów:

• W Ohio przyjęto uchwałę, która pozwala stanowej władzy ustawodawczej na uchylenie „każdego przepisu lub zarządzenia dotyczącego zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych lub zaraźliwych” przez gubernatora lub stanowy departament zdrowia. Prawo to ogranicza również możliwości wydawania przez miejscowe agencje zdrowia decyzji o izolacji lub kwarantannie.

• W Kansas zatwierdzono rozporządzenie, które wyznacza miejscowych polityków, takich jak komisarze hrabstwa, na lokalne władze zdrowotne i zakazuje radom ds. zdrowia wydawać wielu rodzajów nakazów, chyba że wspomniani politycy udzielą zgody. Prawo ogranicza również śledzenie kontaktów, kluczowe narzędzie zdrowia publicznego, pozwalające na identyfikację osób narażonych na groźne choroby, jak w przypadku Disneylandu.

• Na Florydzie wprowadzono ustawę, która automatycznie wygasza awaryjne nakazy sanitarne po siedmiu dniach i wymaga większości głosów lokalnych władz, aby je przedłużyć. Daje ona ustawodawcy jednostronne uprawnienia do anulowania zarządzeń wydanych przez gubernatora w czasie stanu wyjątkowego.

• W Montanie podjęto uchwałę, która zakazuje lokalnych zarządzeń zdrowotnych ograniczających fizyczną obecność w domach modlitwy.

To prawda, że nakazy sanitarne, takie jak kwarantanna, ograniczają wolność jednostki. Jednak agencje nie mogą narzucać takich środków w sposób arbitralny, mówi Benjamin, i podlegają one szybkiej rewizji przez sądy. Urzędnicy zajmujący się zdrowiem odnoszą ogromne sukcesy w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się chorób i ratowaniu życia dzięki szybkiej reakcji. Ognisko zakażeń salmonellą w restauracji czy ogniskowe zachorowania na zapalenie wątroby w społeczności bezdomnych wymagają innych środków niż przypadek człowieka z gruźlicą, który podróżował po całym hrabstwie, albo skażenie bakteriami miejskich wodociągów. Ograniczenia takie, jak automatyczne uchylanie zarządzeń po siedmiu dniach, torpedują skuteczność działań i mogą prowadzić do rozprzestrzeniania się chorób i zgonów.

Politycy, którzy głosowali za ograniczeniem troski o zdrowie, będą kandydować w wyborach. Wyborcy mogą usunąć ich z urzędu. Ustawodawcy mają prawo do ponownej analizy i zmian ustaw. Nie mają jednak prawa praktykować medycyny.

Świat Nauki 12.2021 (300364) z dnia 01.12.2021; Wokół nauki; s. 6
Oryginalny tytuł tekstu: "Chore prawo"