Pierwszy wodny dinozaur

Wbrew temu, co można czasem zobaczyć na ilustracjach z dinozaurami, paleontolodzy do tej pory byli przekonani, że zwierzęta te unikały zbiorników wodnych. Panowało przekonanie, że żaden z gatunków nie zdecydował się na taką przeprowadzkę. Brakowało skamieniałości, które mogłyby to potwierdzić. W końcu jednak je znaleziono. Ironia losu polega na tym, że skamieniałe szczątki wodnego dinozaura odkryto tam, gdzie wody nie ma dziś za wiele, czyli na Saharze, a dokładnie w odległym zakątku Maroka, zwanym Kem Kem, a leżącym przy granicy z Algierią. Według autorów badań – wyniki opublikowano pod koniec kwietnia w „Nature” – tym dinozaurem był olbrzymi spinozaur obdarzony półtorametrowym pyskiem podobnym do krokodylego, charakterystycznym „żaglem” na grzbiecie oraz długim ogonem.

Spinozaury są znane paleontologom od dawna, choć z dość nielicznych skamieniałości pochodzących wyłącznie z Afryki Północnej. Te potężne drapieżniki, osiągające długość kilkunastu metrów, żyły na Ziemi ok. 100 mln lat temu. Okaz z Maroka został odnaleziony podczas dwóch ekspedycji, które paleontolog Nizar Ibrahim zorganizował w ostatnich latach w ramach grantu otrzymanego od National Geographic Society. Po pierwszej wyprawie badacz doszedł do wniosku, że spinozaur polował na ryby i prowadził ziemno-wodny tryb życia, tak jak żaby czy krokodyle. Druga wyprawa zakończyła się jeszcze dalej idącymi wnioskami. Ibrahim i jego współpracownicy uznali, że jego Spinosaurus aegyptiacus był doskonałym pływakiem, który w wodzie poruszał się zwinnie i szybko dzięki ogonowi przypominającemu płetwę.

Dla paleontologa poszukującego szczątków pradawnych bestii najcenniejszym trofeum jest oczywiście dobrze zachowana czaszka zwierzęcia. Tym razem jednak największą zdobyczą okazało się odkopanie dużej części doskonale zachowanego ogona. – To pozwoliło nam wykonać analizy anatomiczne, a następnie stworzyć najpierw cyfrowy, a potem rzeczywisty model ogona. Aby się dowiedzieć, jak mógł się poruszać, wykonaliśmy serię eksperymentów. Wtedy dotarło do nas, że ten olbrzym większość życia spędzał w wodzie. Królestwem spinozaura były ujścia dużych i głębokich rzek. Panował w nich niepodzielnie – mówi Ibrahim. Skamieniałość gada z Kem Kem jest przechowywana na uniwersytecie w Casablance.