Wulkany czułe na obroty Ziemi

Sycylijska Etna, wznosząca się na ponad 3 km nad poziom morza, to największy aktywny wulkan w Europie. Mniejsze lub większe erupcje zdarzają się tu niemal co roku. Nic dziwnego, że ten olbrzym, liczący 500 tys. lat, jest intensywnie badany przez naukowców. Intrygującymi ustaleniami zakończyły się najnowsze takie analizy, wykonane przez naukowców z Observatoire de Paris.

Ziemia obraca się wokół osi, która przechodzi przez dwa punkty na jej powierzchni, zwane biegunami geograficznymi. Ich położenie na powierzchni planety zmienia się jednak cyklicznie wraz ze zmianą ustawienia osi ziemskiej. Najmniejszy z takich rytmów trwa mniej więcej 6,5 roku. W tym czasie oś Ziemi wychyla się o kilka metrów względem swojego średniego położenia. Biorąc pod uwagę rozmiary planety, jest to znikomy dystans, a jednak nawet tak małe przesunięcie może wpłynąć na zachowanie skorupy ziemskiej. Ten ruch biegunów geograficznych zwiększa ryzyko trzęsień ziemi i wybuchów wulkanów. Zjawisko jest najbardziej intensywne w średnich szerokościach geograficznych. Tam przemieszczenia skorupy ziemskiej związane z ruchem biegunowym sięgają… 1 cm na rok. Właśnie na takiej średniej szerokości geograficznej położona jest Etna. Dlatego wybrano ją do badań. I rzeczywiście aktywność wulkanu nieco rosła wtedy, gdy oś ziemska była najmocniej wychylona. Niestety, na tej podstawie nie da się precyzyjnie przewidzieć kolejnej erupcji, a jedynie wskazać pewną tendencję. Dobre i to. Wyniki badań ukazały się w grudniu ub.r. w „Geophysical Research Letters”.