Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Pixabay
Środowisko

Nietoperzowe terminy. O migracjach nietoperzy

Wcześniejsze migracje mogą prowadzić do większych strat w plonach.

Każdego roku nietoperze migrują z Meksyku do jaskini Bracken koło San Antonio w Teksasie, gdzie spędzają lato, konsumując owady, które w przeciwnym razie niszczyłyby uprawy. Jednak, jak sugerują nowe badania, nietoperze pojawiają się ostatnio wcześniej niż jeszcze dwie dekady temu, prawdopodobnie z powodu ocieplania się klimatu.

Trend ten stwarza niebezpieczną sytuację, w której nietoperze mogą nie znajdować wystarczającej ilości pożywienia dla siebie i swoich młodych, ponieważ owady stanowiące ich pokarm jeszcze się nie pojawiły lub nie wykluły. Jeśli kolonie nietoperzy zmniejszą się z powodu tego czasowego chaosu, ich regulacyjny wpływ na szkodniki może się zmniejszyć. A to, jak potwierdzają naukowcy, spowoduje poważne straty w rolnictwie.

„Jeśli cały system stanie się niepewny, będzie to bardzo duży problem dla rolnictwa – mówi Jennifer Krauel, badaczka nietoperzy z University of Tennessee w Knoxville, niebiorąca udziału w nowych badaniach. – Nie sądzę, by nietoperze zniknęły całkowicie, ale niekorzystne będzie nawet ograniczenie wielkości kolonii”.

Moloski brazylijskie migrują na północ wcześniej – prawdopodobnie z powodu ocieplenia klimatu.Getty ImagesMoloski brazylijskie migrują na północ wcześniej – prawdopodobnie z powodu ocieplenia klimatu.

Molosek brazylijski, migrujący gatunek zasiedlający jaskinię Bracken, żeruje na 20 różnych gatunkach motyli nocnych i ponad 40 innych gatunkach szkodników upraw. Jedną z jego ulubionych ofiar jest słonecznica orężówka, zjadająca takie rośliny, jak kukurydza, soja, ziemniaki i dynie – każdego roku powodująca w USA straty w plonach liczone w milionach dolarów. W badaniach opublikowanych w 2011 roku oszacowano wartość usług świadczonych przez nietoperze – polegających na utrzymywaniu w ryzach szkodników roślin i eliminowaniu insektów żerujących na owadach zapylających – na około 23 mld dolarów.

W nowych badaniach naukowcy z angielskiego laboratorium rolniczego Rothamsted Research wykorzystali dane ze 160 amerykańskich radarów pogodowych do analizy aktywności położonej w Teksasie kolonii nietoperzy (największej na świecie, z najwyższą liczebnością sięgającą około 40 mln osobników) w latach 1995–2017. Ogromne chmury nietoperzy pokazują się na radarach, gdy zwierzęta te wylatują wieczorem na poszukiwanie żeru. Z początku naukowcy mieli nadzieję na potwierdzenie możliwości użycia radaru do dokładnej oceny wielkości kolonii nietoperzy. Jednak w trakcie badań, których wyniki ukazały się online w lutym w Global Change Biology, odkryli, że nietoperze opuszczają położone w Meksyku zimowiska wcześniej i szybciej przystępują do rozrodu.

„Było to bardzo zaskakujące” – potwierdza Phillip Stepanian, meteorolog z Rothamsted, jeden ze współautorów badań. Zachowanie nietoperzy wydaje się zbiegać ze zmianą sezonowych temperatur. „Nie szukaliśmy celowo zmian klimatu – mówi naukowiec – ale nagle stało się to oczywiste”.

Stepanian i jego współpracownicy byli także zaskoczeni odkryciem coraz większej liczby nietoperzy zimujących w jaskini Bracken, a niewracających do zimowych schronień w Meksyku – zachowania takiego w ogóle nie rejestrowano podczas pierwszych badań prowadzonych w 1957 roku. Zimowanie jest kolejnym sygnałem, że wyższa temperatura zmienia roczne cykle nietoperzy, potwierdza Stepanian.

Inne badania migrujących nietoperzy w stanie Indiana, opublikowane w ubiegłym roku, pokazały, że zmiany temperatury wpływają na termin przylotu i odlotu nietoperzy – co również świadczy o związku ze zmianą klimatu. Joy O’Keefe, profesor biologii z Indiana State University i współautor tych badań, wskazuje, że wcześniejsze przybywanie do letnich kryjówek może narazić nietoperze na działanie przymrozków, przez które mogą one zamarzać.

Zmiana okresu migracji nietoperzy może również kolidować ze wzorcami opadów. Wiele owadów stanowiących pokarm nietoperzy rozmnaża się w okresowych jeziorach i kałużach. Jeśli nietoperze przylecą zbyt wcześnie, by wykorzystać letnie opady i związaną z nimi obfitość owadów, mogą mieć trudności z wykarmieniem młodych lub w ogóle się nie rozmnożyć, potwierdza O’Keefe. Obawia się, że zmiany mogą zepchnąć nietoperze zamieszkujące środkowy wschód Stanów Zjednoczonych na skraj wymarcia, co byłoby złą informacją dla ludzi. „Spadek liczebności populacji nietoperzy może mieć poważne konsekwencje dla wysokości plonów” – mówi, dodając, że nietoperze „kontrolują także ważne wektory chorób, takie jak komary”.

Winifred Frick, główny naukowiec w organizacji pozarządowej Bat Conservation International, wskazuje na kolejne odkrycia z Australii, gdzie intensywne susze i będące ich rezultatem spadki liczebności owadów spowodowały masową śmierć wśród tamtejszych gatunków nietoperzy. Takie zdarzenia wydają się coraz bardziej prawdopodobne w USA, potwierdza Frick.

Badacze z Rothamsted nie są pewni, czy wyłącznie zmiany klimatu wpływają na wcześniejsze migracje nietoperzy z kolonii w jaskini Bracken. Naukowcy odkryli bezpośredni związek pomiędzy sezonową temperaturą i migracjami ptaków, jednak nietoperze pozostają także pod wpływem takich czynników, jak zmiany w sile i kierunku wiatrów. Są również inne komplikacje. „Nietoperze są tajemniczymi małymi zwierzętami poruszającymi się głównie nocą, trudnymi do obserwacji i śledzenia – mówi Stepanian. – Mamy ogólną wizję tego, co się dzieje, ale musimy jeszcze upewnić się, co do przyczyn tego zjawiska”.

Świat Nauki 6.2018 (300322) z dnia 01.06.2018; Skaner; s. 8
Oryginalny tytuł tekstu: "Nietoperzowe terminy"

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną