Madagaskar traci w szybkim tempie bezcenną bioróżnorodność

Madagaskar, afrykańska wyspa prawie dwa razy większa niż Polska, to prawdziwy przyrodniczy skarb – 90 proc. żyjących na niej gatunków roślin i zwierząt występuje tylko tam. Zasiedlenie tego miejsca przez ludzi – stosunkowo niedawno, bo ok. 2,5 tys. lat temu – szybko poskutkowało zniknięciem np. wielkich jak goryle lemurów, mamutaków (strusi madagaskarskich) czy hipopotamów karłowatych. Mimo to tamtejsza fauna w stosunkowo niezłym stanie przetrwała do naszych czasów. Na wyspie wciąż żyje m.in. ponad 200 gatunków ssaków, wśród których endemiczne są np. fossa madagaskarska (największy drapieżnik Madagaskaru) i lemur katta, czyli słynny Król Julian z filmów animowanych.

Żeby dokładnie zdiagnozować kondycję madagaskarskiej fauny, zespół biologów i paleontologów z wyspy oraz z Europy i USA stworzył pierwszą w historii bazę danych opisującą ewolucyjne relacje wszystkich gatunków ssaków – zarówno już wymarłych i znanych tylko ze skamielin (30), jak i żyjących. Tych ostatnich jest 219, a aż 128 figuruje w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych sporządzonej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody, co oznacza dramatyczny wzrost zaledwie w ciągu dekady – w 2010 r. było ich 56. Mogą one wyginąć z powodu niszczenia siedlisk, zmian klimatu i polowań.

Naukowcy wykorzystali także model komputerowy do stworzenia symulacji pokazującej, jak długo zajęłoby ewolucji przywrócenie wymarłych ssaków. Okazuje się, że aż 3 mln lat! Jeśli zaś doszłoby do wyginięcia gatunków obecnie zagrożonych, to odnowienie bioróżnorodności potrwałoby 23 mln lat (z powodu działań człowieka, czas ten przez dekadę zwiększył się o kilka milionów lat).

Autorzy publikacji, która ukazała się w „Nature Communications” piszą więc, że ochrona przyrody na Madagaskarze wymaga szybkiego podjęcia działań polegających m.in. na pomocy ekonomicznej mieszkańcom wyspy, redukcji wyrębu lasów i ograniczenia handlu mięsem upolowanych dzikich zwierząt.