Zmierzono budzące grozę rozwarcie szczęk węża
Odpowiedź: otwierają paszczę bardzo szeroko, wykorzystując zmierzone ostatnio możliwości jej rozciągania. Z badań wynika, że rozwarcie paszczy pytona birmańskiego może czterokrotnie przekraczać wielkość jego czaszki, tworząc otwór od czterech do sześciu razy większy niż w przypadku węża podobnej wielkości – mangrowca brunatnego.
Większość węży nie potrafi gryźć i musi pochłonąć ofiarę w całości. Aby to zrobić, wąż otwiera pysk dzięki stawowi znajdującemu się pośrodku szczęki, dwie połówki żuchwy rozszerzają się na boki, a skóra i tkanka między nimi rozciągają się, aby pomieścić ofiarę. Skóra w końcu powraca do normalnego stanu, ale „po połknięciu bardzo dużego posiłku tworzy przez pewien czas workowaty podbródek” – wyjaśnia Bruce Jayne, morfolog kręgowców z University of Cincinnati.
Niektóre węże mogą jednak otwierać pysk szerzej niż inne. W ramach badań opisanych w „Integrative Organismal Biology” zespół Jayne’a zajmował się pytonami birmańskimi z Florydy i inwazyjnymi mangrowcami brunatnymi z wyspy Guam. Naukowcy dokonali pomiarów anatomicznych nieżywych węży, a następnie rozwierali ich szczęki za pomocą coraz większych tulei. Przez te tuleje wpychali potencjalną zdobycz – znieczulone aligatory – a także zmierzyli szczątki jelenia wydobyte z żołądka pytona.
Dzięki eksperymentowi poznano szerokość rozwarcia pyska każdego gatunku oraz sekret niezwykłej umiejętności pytonów birmańskich. Jest nią wyjątkowo rozciągliwa tkanka między połówkami dolnych szczęk. Około 43% szerokości rozwarcia można przypisać tej tkance, w porównaniu z 17% u mangrowców.
Według Marion Segall, herpetolożki z London’s Natural History Museum, porównanie dwóch słabo spokrewnionych inwazyjnych węży jest zasadne, ponieważ każdy z nich wyewoluował, by chwytać bardzo dużą zdobycz w stosunku do swoich rozmiarów. Ustalenie przyczyny wielkiej elastyczności szczęk pytonów jest kwestią przyszłych badań.
To, że pyton może połknąć całego jelenia, nie oznacza, że dziczyzna jest podstawą jego menu. „Większość mangrowców i pytonów to oportuniści – łapią wszystko, co przechodzi obok, więc zapewne nie będą atakować największej ofiary” – mówi Segall. Aby jednak nie zdarzyło się to w Everglades, nawet duży jeleń powinien spać z jednym okiem otwartym.