Chrobotek zdecydował, jak widzą renifery

Renifery mają niezwykłe oczy. Ich gałki oczne wyścielone są (podobnie jak u kotów) błoną odblaskową, która odbija strumień światła. Dzięki temu promień przechodzi przez fotoreceptory dwukrotnie. Efekt: zwierzę dobrze widzi nawet po zmroku. Inaczej jednak niż u kotowatych, anatomia błony odblaskowej wykazuje sezonową zmienność: mniej więcej do zimy ma barwę złotawą, później staje się granatowa. Wraz z tą przemianą, wzrasta wrażliwość reniferowych oczu na odcienie niebieskiego. Dostrzegane przez nie spektrum jest jednak znacznie większe, niż w przypadku ludzi: widzą światło ultrafioletowe.

Nie sposób wyobrazić sobie, jak widzi, czuje czy myśli inne zwierzę, ale uczeni uważają, że arktyczne jeleniowate widzą świat mniej więcej tak, jak człowiek, który patrzyłby na pomieszczenie oświetlone tzw. czarnym światłem. Jasne powierzchnie odbijające ultrafiolet święcą wtedy wyraźnym blaskiem, a struktury pochłaniające UV mają kolor głębokiej czerni.

Ta niezwykła percepcja reniferów od lat pobudzała wyobraźnię badaczy i skłaniała do pytania, dlaczego te kopytne wykształciły tak niezwykły narząd wzroku. Autorzy pracy, która ukazała się na łamach „i-Perception”, uważają, że decydującą rolę odegrała koewolucja z pewnym interesującym organizmem.

Głównym pokarmem tych kopytnych jest tzw. mech reniferowy, czyli porost z gatunku Cladonia rangiferina. Karibu polegają niemal wyłącznie na tym typie pożywienia. Dlatego odnalezienie chrobotka (to jego polska nazwa) jest dla nich tak ważne. W naturalnych warunkach jest on białawy i słabo kontrastuje z otaczającym go śniegiem. Nowa analiza wykazała jednak, że bardzo skutecznie pochłania ultrafiolet. Należy się więc spodziewać, że żerujący renifer widzi dookoła siebie ogromne połacie świecącego śniegu i czarne plamy smakowitego porostu. Przy tak wysokiej specjalizacji pokarmowej koewolucja z chrobotkiem wydaje się uzasadnioną inwestycją.