Podkast 65. Jakub Koźniewski: Efemeryczne tłumaczę na sensoryczne

Od technooptymizmu do technosceptycyzmu, a nawet technopesymizmu – taką drogę w swoich poszukiwaniach artystycznych pokonał Jakub Koźniewski. Szedł ścieżką łączącą dziecięcy niemal, nerdowski zachwyt nad możliwościami maszyn mielących zera i jedynki do zniuansowanej refleksji nas rzeczywistością – coraz intensywniej kształtowaną przez algorytmy, których zrozumienie albo wymaga specjalistycznej wiedzy, albo wykracza poza ludzkie możliwości.

Podąża nią czasem sam, a czasem w kolektywie PanGenerator, w którego skład wchodzili lub wchodzą Piotr Barszczewski, Krzysztof Cybulski i Krzysztof Goliński. Grupa została wyróżniona kilkoma prestiżowymi nagrodami, m.in. Cannes Golden Lion i Paszportem POLITYKI. Panowie – razem i osobno – badają słabo zmapowane terytorium między domeną cyfrową a fizykalną, namacalną, dostępną naszym zmysłom.

Terytorium to jest miejscem, w którym oddajemy się szamańskich niemal rytuałom – nieskończonemu scrollowaniu pasków postów i powiadomień, zapytaniom kierowanym do wyroczni Google’a. Współczesne technologie cyfrowe operują bowiem w rejestrach niedostępnych zmysłom biologicznym, ukształtowanym miliony lat temu. Bierzemy je więc na wiarę. Odkodowywaniem naszych relacji z technologią, proponowaniem nowych sposobów porozumienia zajmuje się między innymi Koźniewski.

Właśnie dlatego, nieco w kontrze do środowiska sztuki współczesnej, swoim projektom nadaje interfejs przyjazny użytkownikowi. Dba o klarowność designu, ale nie po to, by próżną urodą cieszyć oko, ale po to, by odsłonić mechanizmy technosfery. Sprawia, że abstrakcyjnych idei możemy doświadczać sensorycznie. Przenosi atomowych widzów, a może raczej użytkowników swoich projektów, do tego samego świata, w którym operuje się na bitach. Ujawnia bogactwo ekosystemu zjawisk cyfrowych.