Wapń i potas zapobiegają objawom kamicy

Kamica nerkowa potrafi sprawić olbrzymi ból, więc kto ją raz przeżył, marzy, żeby się już nigdy nie powtórzyła. Niestety istnieje aż 30 proc. ryzyko, że w ciągu pięciu lat nowy w moczowodzie pojawi się kamień, a wraz z nim dolegliwości powrócą. Próbować temu zapobiec można za pomocą diety. W dotychczasowych poradach obowiązywały częściej zakazy: wystrzegać się szczawiu, szpinaku, rabarbaru, ponieważ złogi w drogach moczowych często tworzą się ze szczawianów. Odkrycia Amerykanów opublikowane w „Mayo Clinic Proceedings” (Dietary Risk Factors for Incident and Recurrent Symptomatic Kidney Stones) pokazują kierunek odwrotny: wzbogacić posiłki w wapń i potas.

Aby sformułować ten wniosek analizie dietetycznej poddano 411 pacjentów, którzy już raz doświadczyli dolegliwości i leczyli się w Mayo Clinic w Rochester oraz Mayo Clinic na Florydzie w latach 2009–2018. Do grupy kontrolnej włączono 384 osoby. Okazało się, że skorelowane z nawrotami kamicy były niższe poziomy wapnia i potasu w diecie. I że aby uchronić się przed wystąpieniem jej po raz pierwszy, należałoby wypijać codziennie aż 3,8 litra płynów (ale również zawartych w warzywach i owocach) oraz – jednak zakaz – ograniczyć ilość fitynianów, czyli przeciwutleniaczy zawartych w pełnych ziarnach i orzechach, które mogą prowadzić do zwiększonego wchłaniania wapnia i wydalania go z moczem. Przy czym zdaniem dr Andrew Rula – nefrologa z Mayo Clinic i głównego autora badania – niski poziom wapnia i potasu w diecie może przyczynić się do nawrotów kamicy nerkowej bardziej niż niedostateczne nawadnianie.

Z tym, aby pić jak najwięcej, lekarze oczywiście, się zgodzą – płyny rozcieńczają mocz i zmniejszają jego stężenie, a to utrudnia wytrącanie złogów. Co się zaś tyczy wapnia, to wielu uniesie zapewne brwi ze zdziwienia, bo do tej pory w wytycznych raczej go odradzano. Spożywanie suplementów zawierających ten pierwiastek wiązano wręcz ze zwiększonym ryzykiem nawrotów choroby i pacjenci wiedzieli, że nie powinno być go w diecie zbyt wiele.

Według autorów badania 1200 mg wapnia może jednak pomóc w zapobieganiu nawracającej kamicy. Podobnie jest z potasem, choć w wypadku tego pierwiastka nie podają żadnych granicznych wartości. Na szczęście nie chodzi im o faszerowanie się suplementami, ale o częstsze spożywanie owoców i warzyw. Najbogatsze w potas są banany, pomarańcze, grejpfruty, melony i morele, spośród warzyw – ziemniaki, groch, ogórki i cukinia. Wapń z kolei można czerpać z porzeczek, morwy, pomarańczy i mandarynek oraz jarmużu, kapusty i szpinaku.