Im lepiej śpimy, tym chętniej pomagamy

To zaskakujące połączenie pojawiło się w wynikach dwóch badań przeprowadzonych na University of California w Berkeley z udziałem wolontariuszy oraz analizie dotyczącej zmiany czasu z zimowego na letni. Rezultaty opublikowano na łamach „PLOS BIOLOGY”.

Pierwsze z badań naukowcy wykonali w warunkach laboratoryjnych, gdzie ochotnicy byli pozbawiani snu przez jedną noc. Następnie używając testów, mierzono ich gotowość do niesienia pomocy innym. Jak się okazało, dość wyraźnie spadała ona następnego dnia.

To, że brak snu może w taki sposób wpływać na ludzki umysł, potwierdziły również skany mózgów uczestników eksperymentu wykonane za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI). Spadła u nich aktywność „sieci” obszarów zaangażowanych w zachowania prospołeczne (przyśrodkowa kora przedczołowa, środkowa i górna bruzda skroniowa, skrzyżowanie skroniowo-ciemieniowe i przedklinek, czyli struktura anatomiczna będąca częścią płata ciemieniowego).

Drugie badanie odbywało się w domach wolontariuszy i trwało cztery dni. Ochotnicy raportowali online, jak spali, a także odpowiadali na pytania sprawdzające chęć pomagania innym. Okazało się, że nie tylko brak snu, ale również jego jakość (np. niewystarczająca długość) obniża altruizm.

Obydwa powyższe eksperymenty zostały przeprowadzone w warunkach wykreowanych przez naukowców, zatem tylko do pewnego stopnia przekładają się na realne życie. Dlatego badacze wpadli na błyskotliwy pomysł, by przeanalizować, co się dzieje z datkami dla organizacji charytatywnych tuż po zmianie czasu z zimowego na letni, kiedy jest nam „kradziona” jedna godzina snu. Okazało się, że w tygodniu, w którym wypadała zmiana czasu, wpłaty obniżały się o ok. 10 proc. w porównaniu z poprzedzającym i następnym miesiącem (efektu tego nie zaobserwowano przy zmianie jesiennej). Można zatem spadek altruizmu dołączyć do listy wielu argumentów za likwidacją stosowania dwóch czasów.

A jak konkretnie sen wpływa na niesienie pomocy bliźnim? Na razie naukowcy dysponują tylko wskazówkami z innych badań: niedostateczna liczba przespanych godzin upośledza rozpoznawanie i wyrażanie emocji zapewne na skutek zaburzenia pracy mózgu.

W USA ludzie przeznaczają wiele pieniędzy na cele charytatywne – w 2019 r. było to 450 mld dolarów, czyli 5,5 proc. PKB kraju, zaś ponad połowa respondentów ze Stanów Zjednoczonych, Europy i Azji deklaruje, że przekazuje datki potrzebującym. Jednocześnie w zamożnych krajach 50 proc. respondentów twierdzi, że w ciągu tygodnia nie dosypia. Ciekawe, czy gdyby poprawił się ich sen, to wzrosłyby sumy wpływające na konta organizacji charytatywnych?