Mleczarstwo na Wyżynie Tybetańskiej ma 2 tys. lat więcej niż przypuszczano

Tam, gdzie nie można uprawiać roli, człowiek zazwyczaj koncentruje się na łowiectwie. Mieszkańcy Tybetu nie mieli jednak takiej alternatywy, więc wpadli na inny pomysł: postawili na pasterstwo mleczarskie. Dzięki tej strategii gospodarczej mogli zasiedlić rozległe, nienadające się do uprawy wyżyny. Z najnowszej publikacji w „Science Advances” wynika, że pasterstwo mleczne rozpoczęło się na płaskowyżu ok. 3,5 tys. lat temu i było konieczną adaptacją kulturową w regionie, który określany jest jako „trzeci biegun”. U Tybetańczyków doszło do adaptacji genetycznych, które pozwoliły im wydajniej wykorzystywać mniejsze ilości tlenu, a nabiał i mleko odgrywały kluczową rolę w ich diecie. Wkład mleczarstwa w osadnictwo na tym terenie nie był dotąd doceniany.

Aby dokładnie go zbadać, naukowcy przeanalizowali kamień nazębny 40 osób z 15 stanowisk archeologicznych w Tybecie i zachodnim Qinghai na obecność w nim białek mleka. Badanie sekwencji aminokwasów ujawniło, że wszyscy i od samego początku pozyskiwali mleko od owiec i kóz, ale też bydła oraz jaków. Nabiał wyraźnie zaczynał mieć większe znaczenie dla osób, które zamieszkiwały regiony jałowe rolniczo, położone powyżej 3,7 tys. m n.p.m. Odkrycie w kamieniu nazębnym ludzi śladów białek mleka to jedno, drugim potwierdzeniem postawienia na hodowlę zwierząt mlecznych są zaś najstarsze zidentyfikowane archeologicznie kości udomowionych przeżuwaczy na terenie płaskowyżu. Wskazują one, że mleczarstwo wprowadzono wraz z rozprzestrzenieniem się tam pasterstwa.

Wcześniejsze badania sugerowały, że uprawa roślin oparta na odpornym na mróz jęczmieniu stanowiły jedną z kluczowych strategii adaptacyjnych, umożliwiających przetrwanie na Wyżynie Tybetańskiej i jej zasiedlenie ok. 3,6 tys. lat temu. Tymczasem dotyczyło tylko tych obszarów, które znajdowały się poniżej 3,5 tys. n.p.m., a mleczarstwo zostało wprowadzone na Wyżynie Tybetańskiej co najmniej 3,5 tys. lat temu, czyli ponad 2 tys. lat wcześniej niż odnotowano w źródłach historycznych.

To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Jeśli z niej korzystasz, powołaj się na źródło, czyli na www.projektpulsar.pl. Dziękujemy.