Egipcjan kąsały jadowite węże. Wiadomo, jakie konkretnie

Dla ludzi w pradziejach ukąszenie przez jadowitego węża było poważnym zagrożeniem życia. Na terenie starożytnego Egiptu występowało wiele takich gadów. Lekarze musieli więc sobie radzić z częstymi przypadkami ukąszeń. I wiedzieli jak je leczyć, czego dowodzi hieratyczny papirus Brooklyński. Powstał on w Egipcie między 660 a 330 r. p.n.e., ale może być kopią znacznie starszego tekstu. Badacze uważają, że jego autorem byli kapłani bogini Selkit, opiekunki sarkofagów z ciałem skorpiona, która uzdrawiała rany po ukąszeniach wszelkich niebezpiecznych węży i stawonogów.

W papirusie pojawiają się 34 węże oraz wskazówki, jak postępować z ukąszonymi przez nie pacjentami. Badacze od lat debatują nad tym, z jakimi konkretnie gatunkami mamy tu do czynienia. Herpetolodzy zaproponowali identyfikację części, ale ich propozycje wydawały się bez sensu, ponieważ gatunki te nie występują dziś w Egipcie. Dopiero teraz potwierdzono, że 10 z nich mogło mieszkać nad Nilem w czasach faraonów. Udało się to dzięki wykorzystaniu techniki zwanej modelowaniem niszowym. Polega ona na przewidywaniu prawdopodobnego zasięgu siedlisk gatunku – uwzględnia warunki środowiskowe, w których on obecnie żyje oraz dane klimatyczne. Ekolodzy wykorzystują ją, aby dowiedzieć się, gdzie wdrożyć środki ochronne dla gatunków zagrożonych. W tym wypadku metoda ta posłużyła do przewidywania na podstawie starożytnych danych klimatycznych, gdzie w przeszłości prawdopodobnie żyły określone węże.

Elysha McBride z Bangor University skupiła się na 10 szczególnie jadowitych i agresywnych wężach (m.in. mambie czarnej i różnych odmianach żmij), które dziś już nie występują w Egipcie. Skorzystała z ogólnodostępnych danych, by sporządzić wykres, gdzie obecnie żyją, po czym przeanalizowała zmienne klimatyczne, jak opady i średnia temperatura, aby dać modelowi dobry obraz najlepszego siedliska dla danego gatunku. Na to nałożyła dane klimatyczne sprzed 6 tys. lat i poprosiła model o przewidzenie, które z nich mogły mieszkać na terenie starożytnego Egiptu.

Tylko jeden – nocna żmija rombowa Causus rhombeatus – nie mieszkał raczej nad Nilem, ale był obecna w regionach, z którymi Egipcjanie regularnie prowadzili handel. Badacze wysuwają zatem wniosek, że wszystkie dziesięć modelowanych gatunków mogło zagrażać starożytnym Egipcjanom.

Badanie pokazuje przydatność modelowania niszowego w badaniu gatunków, z którymi starożytne kultury mogły wchodzić w interakcje. Sceptycy twierdzą jednak, że ta identyfikacja nie musi być pewna. Po pierwsze bowiem, dane klimatyczne sprzed 6 tys. lat nie są aż tak dokładne. Po drugie, starożytny Egipt istniał 3 tys. lat i przez ten czas klimat też zmieniał. A poza tym warunki w jakich żyją dziś te jadowite węże, wcale nie muszą być takie same, jak te, w których żyły tysiące lat temu – ich preferencje też mogły ewoluować.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.