Sprawca na oko, czyli jak nie wsadzić niewinnego
W salach sądowych zapadają wyroki, które potrafią zmienić ludzkie życie na zawsze – i to nierzadko na podstawie jednego wskazania: czyjaś twarz wydaje się świadkowi znajoma. Zespół badaczy z University of Bristol i University of California postanowił sprawdzić, jak bardzo zawodna jest ludzka pamięć.
Przyjęło się, że świadkowie łatwo ulegają sugestiom, a pewność, z jaką wyrażają wskazanie, nie ma większego związku z tym, czy okazuje się ono prawdziwe. Już w latach 70. XX wieku badania dowiodły, że wystarczy drobna podpowiedź, by w pamięci zatrzeć granicę między znakami „stop” a „ustąp pierwszeństwa”. Kolejne analizy potwierdzały przekonanie, że pamięć to materiał wyjątkowo kruchy – zwłaszcza w rękach policji i prokuratury. Jedno z badań wykazało, że aż 40 proc. świadków, którzy dokonali pozytywnej identyfikacji sprawcy, było w błędzie – mimo deklarowanej 90–100-procentowej pewności co do trafności swojego rozpoznania.
Sięgnij do źródeł
Badania naukowe: The cognitive science of eyewitness memory
Naukowcy postanowili przyjrzeć się bliżej temu, co dzieje się w głowie świadka podczas pierwszego rozpoznania – a zwłaszcza momentowi, gdy pamięć jest jeszcze „czysta”, czyli przed serią przesłuchań, sugestii i sądowych konfrontacji. Analizowali tzw. okazania wizerunków (fotografii) osób do rozpoznania, podczas których dokłada się starań, by świadkowie nie podlegali żadnym sugestiom co do tożsamości podejrzanych. Wykazali, że osoby, które z dużą pewnością wskazują sprawcę, rzadko się mylą. Pierwsze, niezakłócone testy pamięci mogą być bardziej wiarygodne niż wielogodzinne zeznania w sądzie.
Badacze przekonują, że w archiwach policyjnych leży wiele zapomnianych przesłanek niewinności – notatek z pierwszych przesłuchań, w których świadkowie nie rozpoznali winnych.
Pamięć może stać się solidnym sojusznikiem sprawiedliwości – o ile tylko damy jej szansę przemówić na samym początku.
Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.