Woda na Ziemi jest starsza od Słońca

Dr John Tobin z National Radio Astronomy Observatory wraz ze współpracownikami użył sieci radioteleskopów ALMA do obserwacji dysku protoplanetarnego, który powstał niespełna milion lat temu w Mgławicy w Orionie. To szczególny obiekty – gwiazda, wokół której krąży, od dłuższego czasu przechodzi etap gwałtownej akrecji – czyli pożerania materiału z dysku. To wyzwala ogromne ilości energii.

W typowym dysku protoplanetarnym jest dość chłodno. Już 5–10 jednostek astronomicznych (j.a.) od powstającej gwiazdy temperatura jest tak niska (–160 st. C), że zamarznięta woda staje się niewykrywalna dla teleskopu ALMA. Jednak ze względu na wzmożony apetyt centralnej gwiazdy, energia wyzwalana przez akrecję rozgrzewa cały dysk. Temperatura staje się wystarczająco wysoka, żeby woda, do tej pory zamrożona, zmieniła stan skupienia i wyparowała z ziaren pyłu. Dzięki temu wodę można zaobserwować w tym dysku aż 160 j.a. od młodej gwiazdy.

Teraz najważniejsze: astronomom nie tylko udało się zaobserwować wodę. Zmierzyli także stosunek jej izotopów, a konkretnie ilość HDO (czyli ciężkiej wody) do H2O. Okazuje się, że w kometach zbadanych w naszym Układzie Słonecznym – a więc pozostałościach po procesie formowania planet – i w tym odległym o 1300 lat świetlnych dysku ten stosunek jest niemal taki sam. To daje podstawy, by uważać, że molekuły wody powstają jeszcze przed uformowaniem się gwiazdy.

Obserwacje dowodzą, że woda nie uległa żadnym dramatycznym zmianom od kiedy formuje się na ziarnach pyłu w przestrzeni międzygwiezdnej aż po oceany na Ziemi. Do słynnego zdania Carla Sagana: „Jesteśmy zrobieni z gwiezdnego materiału”, możemy zatem dorzucić: „a woda, z której się składamy, jest starsza od Słońca”.

Publikacja do pobrania: TUTAJ

To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Jeśli z niej korzystasz, powołaj się na źródło, czyli na www.projektpulsar.pl. Dziękujemy.