MaskaRad / Shutterstock
Środowisko

Skąd się wzięły jabłka?

Badania ze stanowisk archeologicznych pozwoliły ustalić, że ludzie gromadzili jabłka już 10 tys. lat temu. Tajemnicą była droga, jaką te popularne owoce rozpowszechniły się na świecie.

Najnowsze badania genetyczne jednoznacznie pokazują, że współczesne jabłko jest hybrydą co najmniej czterech dzikich gatunków, które rozprzestrzeniły się z Azji na cały świat. Na pewną odległość pestki były przenoszone przez zwierzęta, ale potem transport jabłek był możliwy na znacznie większe odległości dzięki ludziom wędrującym Jedwabnym Szlakiem.

Większość materiału genetycznego współczesnych jabłek ma swoje źródło w górach Tien-szan, leżących na terenie Kazachstanu. Mieszanie się materiału genetycznego spowodowało powstanie dużych, słodkich i czerwonych owoców. Wyniki współczesnych badań rzucają zupełnie nowe światło na proces udomowienia jabłoni. Rośliny z rodziny różowatych (Rosaceae) rodzą owoce o rozmaitej wielkości. Mniejsze, które wytwarzają jagody (np. malina, jeżyna czy aronia), ewoluowały w taki sposób, aby przyciągać mniejsze zwierzęta, jak ptaki. Obecnie uzyskano dowody, że adaptacja ewolucyjna roślin wydających duże owoce przebiegała tak, aby zainteresowały się nimi większe ssaki – jelenie, niedźwiedzie czy konie. Wiele z tych gatunków wymarło podczas epoki lodowej, co zahamowało rozprzestrzenianie się jabłoni. Dopiero działalność człowieka (oraz oczywiście owadów zapylających) umożliwiła dalszą ewolucję. Opublikowane badania pokazują też, że do współczesnych gatunków roślin prowadzą rozmaite ścieżki ewolucyjne, z których wiele wymaga jeszcze dokładnych analiz.

Wiedza i Życie 7/2019 (1015) z dnia 01.07.2019; Sygnały; s. 14

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną