Pod ziemią na czerwono

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.

Niedaleko od mieniącego się wielobarwnymi budynkami Bilbao w północnej Hiszpanii leży równie kolorowy, choć podziemny świat krasowych korytarzy. Stalagmity i stalaktyty jaskini Goikoetxe są nie tylko, jak to zwykle bywa, białe – wiele z nich pyszni się kolorami, od miodowego do głębokiej czerwieni. Z nowych badań wynika, że formacje te, zwane ogólnie speleotemami, przejęły swoje zabarwienie od materii organicznej wypłukiwanej z gleby i znoszonej tam z wodą. W artykule opublikowanym w internetowym wydaniu czasopisma „Quaternary International” w kwietniu tego roku (2020) autorzy sugerują, że speleotemy jaskini Goikoetxe stanowią dzięki temu swego rodzaju archiwum, w którym zapisane zostały zmiany zachodzące w środowisku, takie jak intensywność i rodzaj opadów.

Virginia Martínez-Pillado, paleoklimatolożka z Atapuerca Research Group i UCM-ISCIII Center for Human Evolution and Behaviour w Madrycie przedarła się przez korytarze jaskini Goikoetxe, docierając do sala roja („czerwonej komory”). „Tam wszystko dookoła jest czerwone” – tak opisuje tę pokrytą wspaniałymi naciekami salę Martínez-Pillado. Wraz z kolegami zebrała cztery stalagmity rosnące z dna jaskini, by zbadać je w laboratorium. Analiza pierwiastków śladowych wykluczyła, by mogło chodzić o tlenki żelaza, którym zwykle przypisuje się zdolność do nadawania czerwonego zabarwienia (pomyślmy o Marsie).

Wygląda na to, zauważają naukowcy, że stalagmity są dobrym odbiciem warunków środowiskowych panujących w przeszłości. Na przykład, jak twierdzi Alison Blyth z Curtin University w Perth w Australii (nie uczestniczyła w tych badaniach), zmiany w intensywności opadów miały wpływ na obfitość materii organicznej znoszonej do jaskini. „Jeśli zmierzymy chemiczne sygnały zawarte w każdej warstwie, będziemy mogli odtworzyć zachodzące w czasie zmiany różnych parametrów środowiskowych” – mówi. Martínez-Pillado analizuje teraz wraz ze swym zespołem stalagmity, by zrekonstruować zmiany opadów i szaty roślinnej ponad jaskinią Goikoetxe, ale – jak mówią badacze – tę samą technikę można też zastosować i do innych jaskiń ze speleotemami bogatymi w materię organiczną.

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.