Pająki zombie, które utraciły wolną wolę

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.

Brudna gra: zabójcze pasożytnicze osy rujnują życie młodych pająków, przejmując kontrolę nad ich umysłami, zmuszając do stania się samotnikami, a potem żywcem zjadając.

W części Ameryki Łacińskiej żyje pewien wyjątkowy gatunek pająków – w koloniach liczących tysiące osobników. Pająki Anelosimus eximius zamieszkują przypominające kosze sieci szerokie nawet na 8 m zawieszone na roślinach nieco powyżej najniższego piętra lasu; wspólnie chronią swoje jaja i wychowują potomstwo. Kolonia współpracuje w celu zdobycia dużych ofiar, takich jak pasikoniki, które czasem wpadają do sieci, gdy zaplączą się w przebiegające pionowo nici. „To może być dla tych owadów koszmar” – mówi Philippe Fernandez-Fournier, obecnie doktorant na Simon Frase University w Kolumbii Brytyjskiej.

Ale Fernadez zaobserwował gatunek pszczoły – wcześniej nienazwanej ani nieopisanej w literaturze naukowej – która może skłonić te socjalne pająki, aby wykonywały jej wolę. I to jest jeszcze większy koszmar. Te pasożytujące na pajęczej młodzieży owady budują swoje gniazda w pobliżu pajęczych sieci, najwyraźniej czekając, aż młody pająk oddali się od swojej kolonii. Osy preferują młode pająki, ponieważ mają miększy pancerz i są mniej przebojowe, jak określił to główny autor pracy Fernadez-Fourier w artykule w „Ecological Entomology” (2020).

Naukowcy nie wiedzą, jak larwom udaje się przyczepić do pająka, jeśli jednak już się na nim znajdą, zaczynają się żywić jego odwłokiem. W miarę jak larwa rośnie, zaczyna kontrolować mózg młodzika, powodując, że pająk oddala się od gwarantującej mu bezpieczeństwo kolonii. Następnie młody pająk tka kokon, który izoluje go od świata zewnętrznego. Larwa kończy swój cykl życiowy, zjadając do końca ofiarę i wykorzystując utkaną przez nią sieć do budowy własnego kokonu, w którym następnie przepoczwarza się w postać dorosłą.

Fernandez-Fournier uważa, że larwa osy najprawdopodobniej wydziela substancje chemiczne, które aktywują specyficzne geny u gospodarza, wyzwalając antyspołeczne zachowania. Inne spokrewnione z tymi pająkami pająki są mniej socjalne i opuszczają kolonię w młodości. Andrew Forbes, biolog, profesor nadzwyczajny na University of Iowa, który nie był zaangażowany w badania Fernandeza-Fourniera, mówi, że kontrolująca umysł pająka larwa osy może uruchamiać tę uśpioną genetyczną ścieżkę. Pająki mogły wyewoluować w kierunku zachowań społecznych w celu obrony przed napastnikami, jednak pasożyty „przeciągnęły” genetykę na swoją stronę. „Można myśleć o tym jak o ewolucyjnym wyścigu zbrojeń pomiędzy pająkiem i pasożytem”.

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.