Pradawne granice

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.

Współczesne granice zasięgu terytorialnego niektórych jaskiniowych kosarzy nawiązują do maksymalnego zasięgu lodowców podczas maksimum ostatniego zlodowacenia przed 22 tys. lat. „Rozprzestrzenienie tych zwierząt mówi nam, dokąd sięgnął plejstoceński lód” – mówi Stefano Mammola, ekolog z włoskiego Instytutu Badań Hydrograficznych (IRSA-CNR). Jest on głównym autorem artykułu opublikowanego w sierpniu 2019 roku w czasopiśmie Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research.

Kosarze to bliscy krewni pająków, z którymi są często mylone – jedne i drugie należą do gromady pajęczaków. Niektóre gatunki upodobały sobie zimne, wilgotne jaskinie w Pirenejach, Alpach i górach Półwyspu Bałkańskiego. Ich obecne terytoria układają się w wąski pas biegnący przez Europę. Mammola i jego współpracownicy porównali przebieg tego pasa do zrekonstruowanej przez geologów granicy południowego zasięgu lodu podczas ostatniego zlodowacenia. Stwierdzili, że jedno i drugie pasuje do siebie niemal idealnie.

Mammola mówi, że kosarze zapewne nie przeżyłyby, gdyby lód zakrył jaskinie, ale równocześnie nie mogłyby przetrwać w wyższych temperaturach z dala od czoła lodowców. (Temperatury w jaskiniach podniosły się od czasów epoki lodowej, ale zmiany zachodziły powoli i zdaniem Mammoli kosarze zdołały się do nich przystosować). „Pomiędzy zimnymi warunkami panującymi na powierzchni a jaskiniami, które nie zostały zasłonięte przez lód, istniała strefa równowagi odpowiadająca kosarzom. Ich obecne rozprzestrzenienie jest cieniem dawnej ekspansji” – podkreśla Mammola.

Mercedes Burns, biolożka z University of Maryland w Baltimore, która prowadzi własne badania nad kosarzami, potwierdza, że obecny zasięg jaskiniowych gatunków może faktycznie pasować do dawnego zarysu lodowców. „Pomysł, aby to wykorzystać do prześledzenia długookresowych zmian środowiskowych, jest dobry, ponieważ badane gatunki kosarzy niespecjalnie chętnie zmieniają miejsce życia”. Burns zwraca uwagę, że także niektóre rośliny w podobny sposób odtwarzają pradawną geografię.

Zdaniem Mammoli wiedza na temat rozprzestrzenienia jaskiniowych gatunków kosarzy i innych stawonogów może posłużyć jako dodatkowe źródło informacji o dawnym klimacie.

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.