Mądrale z akwarium

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.

Cait Newport, zoolog z University of Oxford, podejrzewała, że strzelczyki indyjskie, które badała, potrafią ją rozpoznać. Te tropikalne ryby – znane z tego, że strzelają strumieniem wody w swoje owadzie ofiary – pluły w nią, kiedy badaczka wchodziła do laboratorium.

Newport wraz ze współpracownikami pokazała w 2016 roku, że te ryby rzeczywiście potrafią zapamiętać ludzkie twarze. Nauczyli je wystrzeliwania wody na pokazaną en face konkretną wyrenderowaną w komputerze twarz – ryby wybierały ją w 77–89% przypadków. Badacze jednak nie wiedzieli, co się stanie, kiedy ryby zobaczą znajomą twarz pod innym kątem niż zwykle. Sprawdzili to w kolejnym eksperymencie opisanym w listopadowym Animal Behaviour – pokazywali rybom tę samą twarz, ale obróconą o 30, 60 i 90°. Było to zadanie dużo trudniejsze.

Eksperyment miał na celu sprawdzenie, jak ryby postrzegają trójwymiarowe obiekty – a twarze są ich szczególnie ciekawym przykładem. „Są skomplikowane, trudne [do przetworzenia] nawet dla komputerów i ludzi – a kiedy je obracasz, zmieniają się w naprawdę niebanalny sposób” – mówi Newport.

U ludzi rozpoznawanie twarzy zachodzi w korze mózgowej nowej, obszarze mózgu ssaków odpowiedzialnym za wyższe czynności poznawcze.

Badanie Newport pokazuje, że zwierzęta, które nie mają kory nowej, mogą nadal rozróżniać ludzkie twarze. „Skoro ryby mogą wykonywać to naprawdę skomplikowane zadanie wzrokowe, mając tak mały mózg”, być może uda nam się wymyślić stosunkowo proste techniki rozpoznawania twarzy, mówi.

Ryby są mądrzejsze, niż się ludziom wydaje, mówi Vera Schluessel, zoolog z Universität Bonn w Niemczech, która nie była zaangażowana we wspomniane badanie. „Ludzie uważają zwykle, że jeśli coś jest starsze, to jest prymitywniejsze. Ale jest na odwrót – mówi Schluessel. – Strzelczyki mogą mieć inną maszynerię mózgową niż ludzie, a mimo to mogą ekstrapolować wygląd obiektów pod różnymi kątami – to kluczowa umiejętność w przypadku polowania, nawigowania czy wypatrywania wrogów.”

Zespół Schluessel i inni naukowcy pokazali wzrokowe zdolności innych ryb: rekiny Chiloscyllium griseum potrafią rozpoznawać kształty i zapamiętują drogę przez labirynt; garbik Pomacentrus amboinensis dostrzega niewidoczne dla ludzi ultrafioletowe wzory na pyskach pobratymców, a ustniczki potrafią liczyć. Teraz z kolei dowiedzieliśmy się, że niektóre ryby postrzegają nas wyraźniej, niż myśleliśmy, co powinno zmienić sposób, w jaki my je postrzegamy.

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.