Niby gad, a kły miał jak ssak

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.

Zaliczane do tzw. gadów ssakokształtnych dicynodonty żyły na Ziemi 201-270 mln lat temu. Szczątki jednego z nich – Lisowicia bojani – odkryto także w Polsce w Lisowicach na Śląsku. Większość dicynodontów wyginęła wraz z pojawieniem się dinozaurów. Cechami wspólnymi tej grupy zwierząt były rogowy dziób i dwa wystające ze szczęki kły. To właśnie te ostatnie przykuły ostatnio uwagę badaczy. Współcześnie bowiem kły występują jedynie u ssaków, m.in. morsów i guźców.

Co odróżnia analizowany typ kłów od zwyczajnych zębów? Przede wszystkim rosną przez całe życie (nawet pomimo uszkodzeń), wystają poza pysk, a ich powierzchnię pokrywa nie szkliwo, lecz zębina. Na przykład zęby gryzoni, chociaż czasami wystają z pyska i stale rosną, mają pasek szkliwa z przodu, więc w rzeczywistości są zwyczajnymi zębami. Rodzaj zębów wiele mówi o środowisku i trybie życia zwierząt.

Zęby dicynodontów przeanalizowano z wykorzystaniem mikroskopii i mikrotomografii, a uzyskane wyniki opublikowano na łamach „Proceedings of the Royal Society B Biological Sciences” (2021). Okazało się, że prawdziwe kły mieli tylko nieliczni przedstawiciele tej grupy, co pokazuje, jak ewolucja wypracowała budowę tych struktur. Zauważono też, że pojawiały się częściej u młodszych ewolucyjnie gatunków dicynodontów. Dlaczego dziś kły posiadają jedynie ssaki? Być może wynika to z niższego tempa wymiany zębów oraz obecności elastycznego ligamentu mocującego kły do szczęk.

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.