Shutterstock
Środowisko

Gęsi o dwa tysiąclecia wyprzedziły kury

232 kosteczki tych ptaków znalezione na stanowisku archeologicznym w chińskiej wiosce Tianluoshan nieopodal Szanghaju dowodzą, że udomawianie drobiu miało inny przebieg, niż do tej pory sądzono.

Datowanie kości metodą radiowęglową wykazało, że liczą ok. 7 tys. lat, a więc pochodzą z młodszej epoki kamiennej (neolitu), gdy ani Chiny, ani Szanghaj jeszcze nie istniały. Nad brzegami Morza Wschodniochińskiego żyły za to społeczności, które głównie zajmowały się myślistwem i zbieractwem, ale stopniowo przestawiały się na rolnictwo, m.in. uprawiały ryż. Na całym świecie okres neolitu wiąże się z narodzinami rolnictwa, w tym hodowli zwierząt. Pierwsze, jak się wydaje, udomowiono kozy i owce, po nich – bydło i świnie. Dopiero potem przyszła pora na drób, przy czym do dziś przeważała opinia, że wśród ptaków pierwsze były kury, a w następnej kolejności – gęsi, kaczki czy indyki. Odkrycia w Tianluoshan mówią co innego.

– Lokalizacja kości, ich ułożenie oraz wiek zwierząt w chwili śmierci – wszystko to sugeruje, że było to udomowione stadko. Najstarsze, jakie znamy – podkreśla Masaki Eda z Uniwersytetu Hokkaido w japońskim mieście Sapporo, główny autor badań (ukazały się w „PNAS”). Niektóre ptaki miały zaledwie kilkanaście tygodni, co oznacza, że nie nauczyły się jeszcze latać, a zatem na świat przyszły w Tianluoshan, gdzie jednak 7 tys. lat temu nie było żadnych terenów lęgowych dzikich gęsi, tak jak nie ma ich dziś. Analizy chemiczne kości wskazują też, że wszystkie dorosłe osobniki miały podobne rozmiary i były pojone wodą z tego samego źródła. – To sugeruje ich udomowienie – wnioskuje Eda.

Dodajmy jednak, że kilka lat temu inna grupa badaczy doniosła o odnalezieniu w południowych Chinach szczątków udomowionych kur sprzed 10 tys. lat. Eda jednak twierdzi, że wyniki tamtych datowań są niepewne, a część kości należała nie do kur domowych, ale do bażantów. – Wiemy na pewno, że kury hodowano 5 tys. lat temu, ale nie wcześniej. Jest zatem bardzo prawdopodobne, że gęsi były pierwsze – mówi japoński badacz, przyznając, że w przeciwieństwie do krów, świń czy owiec o początkach hodowli drobiu nadal wiadomo niewiele.

Wiedza i Życie 5/2022 (1049) z dnia 01.05.2022; Sygnały; s. 5
Oryginalny tytuł tekstu: "Gęsia palma pierwszeństwa"