LED-y zanieczyszczają europejskie niebo

Europejskie kraje stopniowo modernizują oświetlenie i przechodzą na żarówki LED. Jest to podyktowane przede wszystkim oszczędnością energii i traktowane jako działanie proekologiczne. Tymczasem – jak piszą brytyjscy naukowcy na łamach „Science Advances” – te zmiany mogą przynieść sporo negatywnych konsekwencji.

Europę fotografują satelity i dzięki temu można obserwować stan „zanieczyszczenia” światłem w nocy. Te obrazy nie zawierają jednak informacji o proporcjach składowych barw światła. Dlatego badacze z University of Exeter postanowili sięgnąć po fotografie pochodzące z kamer znajdujących się na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Pozwoliło im to stworzyć dokładniejsze mapy kontynentu europejskiego widzianego nocą w latach 2012–13 i 2014–20. Można na nich dostrzec wyraźną zmianę barwy spowodowaną głównie odchodzeniem od ulicznych lamp sodowych, świecących charakterystycznie na pomarańczowo, i zastępowaniem ich wyposażonymi w LED, emitującymi światło wyraźnie bielsze, z większą komponentą składowej barwy niebieskiej. Efekt ten jest szczególnie zauważalny we Włoszech, Rumunii, Irlandii i Wielkiej Brytanii, a najmniej (jak na razie) w Austrii i Niemczech.

Jak piszą naukowcy w „Science Advances”, ekspansja ulicznych lamp LED powoduje przynajmniej trzy problemy. Po pierwsze, palące się nocą światło zaburza u ludzi produkcję melatoniny, czyli hormonu mającego istotny wpływ na pracę zegara biologicznego, regulującego rytmy dobowe. Żarówki LED mogą nasilać ten efekt, co sugerują już wcześniejsze badania. Po drugie, zmniejsza się widzialność gwiazd, co ma znaczenie nie tylko dla człowieka, lecz także dla organizmów wykorzystujących ich światło do nawigacji. Po trzecie, takie białe światło ma większy wpływ na owady (np. przyciąga ćmy) oraz zachowanie nietoperzy.

Badacze postulują, by tak duże zmiany technologiczne były analizowane i monitorowane również pod kątem ich potencjalnie negatywnych biologicznych skutków.