Shutterstock
Środowisko

Ślina larw nocnego motyla rozkłada plastik

Barciak większy – ćma będąca zmorą pszczelarzy – wytwarza nieznane wcześniej enzymy, które rozbijają polietylen. Z tego tworzywa wytwarza się m.in. folie i butelki.

Galleria mellonella to niepozorny szaro-brązowy motyl nocny. Najprawdopodobniej pochodzi z Azji, ale dziś można go spotkać na całym świecie. Bardzo nie lubią go pszczelarze, ponieważ składa jaja w ulach. Jego gąsienice żywią się m.in. woskiem pszczelim, niszcząc plastry z czerwiami (larwami pszczół). Dlatego barciak nazywany jest po angielsku „wox moth” („woskową ćmą”).

Okazuje się, że wytwarza ona substancje, które mogą okazać się wręcz zbawienne dla ludzkości. Pierwsze informacje na ten temat pojawiły się w 2017 r. na łamach „Current Biology”. Naukowcy donosili wówczas, że barciak potrafi trawić polietylen. Czyli substancję używaną w 30 proc. światowej produkcji plastiku, będącą także jednym z najbardziej odpornych polimerów, podstawowego budulca tworzyw sztucznych.

Podejrzewano, że za tą niezwykłą zdolnością ćmy kryją się mikroorganizmy żyjące w jej przewodzie pokarmowym. Jednak hiszpańscy badacze na łamach „Nature Communications” piszą, że barciak sam wytwarza dwa enzymy, które w temperaturze pokojowej w ciągu zaledwie kilku godzin rozkładają plastik na prostsze substancje. Mikroorganizmom, które też umieją to robić, proces ten zajmuje nawet miesiące i jak do tej pory nie udało się zidentyfikować związków, za pomocą których rozbijany jest polietylen. Hiszpanom się to udało. W ślinie larw ćmy znaleźli dwa odpowiedzialne za to nieznane dotąd nauce enzymy, które nazwali „Demeter” i „Ceres”, czyli imionami (greckim i rzymskim) bogini rolnictwa. Barciaki nauczyły się je wytwarzać w toku ewolucji, by bronić się przed patogenami oraz substancjami owadobójczymi wytwarzanymi przez rośliny.

Praktyczne zastosowanie enzymów będzie wymagało jeszcze wielu badań, ale wstępne wyniki są bardzo obiecujące.

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną