Komary z Azji uodparniają się na popularne środki owadobójcze

Komar egipski – pochodzący z Afryki gatunek Aedes aegypti, dziś rozpowszechniony we wszystkich tropikalnych rejonach świata – to szczególnie niebezpieczne dla człowieka zwierzę. Jego ukłucie może skończyć się zakażeniem jedną z groźnych chorób wirusowych: dengą, chikungunyą, ziką czy żółtą gorączką.

Zaniepokojenie ekspertów budzi zwłaszcza denga, której liczba infekcji wzrosła aż 30-krotnie w ciągu ostatniego półwiecza i wynosi obecnie – jak wskazują modele – 390 mln rocznie. Spowodowane jest to m.in. rozprzestrzenianiem się na nowe tereny – z powodu ocieplenia klimatu – właśnie komara egipskiego. W 2019 r. Światowa Organizacja Zdrowia uznała tę chorobę za jedno z dziesięciu największych globalnych zagrożeń zdrowotnych. Szczególnie, że nie dysponujemy w jej przypadku ani szczepionką, ani skutecznymi lekami. Musimy więc polegać na ochronie przed komarami oraz redukowaniu ich populacji za pomocą środków owadobójczych wszędzie tam, gdzie sytuacja staje się groźna. Wiele preparatów opartych jest na pyretroidach, czyli grupie naturalnych i syntetycznych środków owadobójczych, stosowanych również jako środki ochrony roślin w rolnictwie.

Naukowcy z kilku krajów południowo-wschodniej Azji postanowili sprawdzić, czy nie pojawiły się komary odporne właśnie ten typ insektycydów. Niestety, rezultaty ich badań – opublikowane właśnie na łamach „Science Advances” – są mocno niepokojące.

Eksperci przeanalizowali DNA komarów egipskich złapanych na terenach endemicznych dengi w Wietnamie i Kambodży. Interesowały ich mutacje, dzięki którym pyretroidy przestają być groźne dla Aedes aegypti. Okazało się, że w obydwu krajach występują one u owadów bardzo często. Naukowcy ostrzegają, że prawdopodobnie jest tylko kwestią czasu, kiedy mutacje powoli rozprzestrzenią się wśród komarów egipskich w innych krajach Azji. Apelują też, by monitorować sytuację, gdyż odporne owady mogą stać się globalnym problemem.