Muszki owocowe czują smak substancji zasadowych

Zdobywanie pożywienia to niekończąca się chemiczna rozgrywka. Zwierzęta wyczuwają składniki zawarte w jedzeniu i na tej podstawie spożywają to, co jest dla nich bezpieczne i wartościowe, a unikają tego, co może im zaszkodzić. Do tej drugiej kategorii należą np. surowce zawierające alkaloidy oraz amoniak. Mogą one nie tylko prowadzić u zwierzęcia do efektu toksycznego, lecz także – jak podają autorzy pracy opublikowanej w „Nature Metabolism” – zaburzać równowagę kwasowo-zasadową ustroju. Niektóre toksyny nadmiernie podnoszą pH organizmu i w ten sposób szkodzą zwierzęciu, a nawet je uśmiercają. Dlatego wiele gatunków wykształciło mechanizmy rozpoznawania nawet niewielkich ilości tych związków. Takie zdolności posiadamy nawet my (nawet, bo nasz zmysł powonienia jest bardzo przytępiony w porównaniu do innych ssaków). Jesteśmy w stanie rozpoznać zapach nawet niewielkiej ilości amoniaku, a alkaloidy są dla nas obrzydliwie gorzkie.

Rozpoznanie szkodliwych substancji w pożywieniu jest bardzo istotne również dla muszek owocowych. Owady te są szczególnie wrażliwe na wahania pH i muszą unikać zbyt zasadowych substancji. Właśnie okazało się, że robią to, wykorzystując zupełnie dotychczas nieznany receptor smaku. Struktura, której uczeni nadali nazwę Alka, zlokalizowana jest tuż obok znanych wcześniej receptorów smaku słodkiego, słonego, kwaśnego czy gorzkiego, na labellum muszki (to część anatomiczna znajdująca się na końcu aparatu gębowego, której łacińską nazwę można przetłumaczyć na „mała warga” lub warżka).

Badane przez naukowców muszki unikały substancji, które miały odczyn zasadowy, ale tylko wtedy, gdy ich receptory Alka były aktywne. Kiedy je optogenetycznie wyłączano, muszki dawały się nabrać i posilały się zasadowym posiłkiem. Ten oraz kilka innych dobrze zaprojektowanych testów, pozwolił na ustalenie, że muszki faktycznie próbowały smaku szkodliwych substancji, a nie np. wyczuwały ich woń, albo opierały się na innych informacjach smakowych (takich, jak gorzkość).

Na tym etapie trudno jeszcze powiedzieć, czy doniesienia dotyczące Alka uda się przełożyć na jakieś zastosowania praktyczne. Niewykluczone jednak, że takie receptory posiada więcej gatunków zwierząt.

To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Jeśli z niej korzystasz, powołaj się na źródło, czyli na www.projektpulsar.pl. Dziękujemy.