Pulsar - wyjątkowy portal popularnonaukowy Pulsar - wyjątkowy portal popularnonaukowy Shutterstock
Środowisko

Pasówka białogardła umie wyłączyć niepotrzebny zmysł

Wzrok ptaka działa niezależnie od tego, czy wypatruje on wskazówek na temat swojego położenia, czy nie. Z percepcją pola magnetycznego jest inaczej.

Migrujące ptaki korzystają z wielu wskazówek jednocześnie. Orientują się w przestrzeni, analizując położenie słońca lub gwiazd, zapamiętują charakterystyczne punkty krajobrazu, lecą wzdłuż naturalnych i antropogenicznych „dróg”, takich jak rzeki, tory kolejowe czy wybrzeża, rozpoznają zapach docelowej lokalizacji. Wcześniejsze prace naukowe wykazywały, że korzystają przy tym także z percepcji pola magnetycznego Ziemi, tyle że dodatkowo – np. wtedy, gdy widoczność jest słaba i/lub warunki atmosferyczne nie pozwalają precyzyjnie korzystać z innych bodźców. Jednak teraz dowiedziono, że ptaki mogą nie tylko „włączać” i „wyłączać” zmysł magnetyczny, ale też pokazano, jak zwierzęta te „pobudzają” części mózgu odpowiedzialne za odbieranie informacji na temat pola magnetycznego Ziemi.

Badanie, którego wyniki opublikowano w „European Journal of Neuroscience” https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/ejn.15995, dotyczyło pasówek białogardłych – ptaków z rzędu wróblowych. Poza okresem migracji są one aktywne w dzień, a w nocy odpoczywają. Jednak kiedy przychodzi pora na wędrówkę, za dnia funkcjonują bez zmian, za to noce, w których warunki do są korzystne, przeznaczają na lot.

Analizowane ptaki podzielono na 3 grupy: pierwsze badano za dnia, drugie – w spoczynkowe noce, trzecie – w czasie nocnej gotowości do lotu. Okazało się, że obszar ptasiego mózgu odpowiedzialny za percepcję pola magnetycznego Ziemi (nazywany skupiskiem N) aktywował się tylko wtedy, gdy pasówki zbierały się do wędrówki po zmierzchu. Uczeni wykazali to, badając tzw. natychmiastowe wczesne geny (ang. Immediate Early Genes – IEGs). Są to takie fragmenty DNA, które ulegają szybkiej i przejściowej transkrypcji. Ich wysoka aktywność w komórce nerwowej świadczy o tym, że została ona pobudzona do pracy.

Wnioskujemy, że gotowość ptaka do migracji oraz jego nocna aktywność fakultatywnie regulują pracę skupiska N, że nie jest ono obligatoryjnie aktywne przez cały sezon migracyjny” – podsumowują autorzy publikacji.


To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Jeśli z niej korzystasz, powołaj się na źródło, czyli na www.projektpulsar.pl. Dziękujemy.

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną