Co myśli wargatek sanitarnik widząc swoje zdjęcie

Nic zatem dziwnego, że rybki te potrafią zidentyfikować inne osobniki na podstawie ich wyglądu, a nawet rozpoznać same siebie – wynika z badań opublikowanych niedawno w „Proceedings of the National Academy of Sciences USA”. Po tygodniu od umieszczenia w ich akwarium lustra czyściciele, jak się wydaje, potrafiły zauważyć siebie na zdjęciu. Zdaniem niektórych badaczy, może to oznaczać, że ryby są obdarzone świadomością. To kontrowersyjna sugestia.

„Ryby są znacznie inteligentniejsze, niż kiedyś uważano” – mówi jeden z głównych autorów publikacji Masanori Kohda, specjalista od kognitywistyki porównawczej z Uniwersytetu Miejskiego Osaki w Japonii. Jego zespół w 2019 roku po raz pierwszy przedstawił dowody, że ryby mogą się rozpoznawać w lustrze. Podczas obecnych badań naukowcy umieścili znaczniki na podgardlu ryb; gdy zauważały one swoje odbicie w lustrze, próbowały usunąć znacznik, ocierając się o skałę.

„Bardzo wiele gatunków zwierząt zostało poddanych podobnym testom” – zauważa Alain Morin, psycholog poznawczy z Mount Royal University w Kanadzie, który nie był uczestnikiem tego badania. Zdały je szympansy i orangutany, ale większość zwierząt oblała – być może dlatego, że testy nie były dostosowane do naturalnych zachowań danego gatunku.

Jakie zatem zdolności poznawcze pozwoliły rybom odnieść sukces? Zespół Kohdy sprawdzał, czy ryba oswojona już z obecnością lustra potrafiła rozpoznać siebie na zdjęciach. Każdemu osobnikowi pokazywano cztery fotografie. Na pierwszej ryba była sama, na drugiej – obcy wargatek, na trzeciej jej głowę doczepiono do ciała innej ryby, a na czwartej – głowę obcego wargatka umieszczono na jej ciele. Egzaminowane ryby zachowywały się agresywnie tylko na widok oblicza obcej ryby. Jeśli na jej własnym obliczu umieszczono znacznik podobny do pasożyta, wówczas ryba próbowała się go pozbyć.

Według Kohdy taka reakcja wskazuje, że wargatki mogą mieć „własną świadomość” czy też w jakiś inny sposób rozumieć, że są na fotografii. Jednak Morin uważa, że test ze znacznikiem nie dowodzi aż takich zdolności poznawczych. „Na zdjęciu nie widzisz swoich myśli. Nie widzisz swoich emocji. Widzisz swoje ciało” – mówi, podkreślając, że wiązanie zachowania zwierzęcia z jego rzekomym bogatym światem mentalnym opiera się na niepotwierdzonych przesłankach.

Nadal jednak wyniki badań wskazują, że te małe ryby mają „zdolność do elastycznego modyfikowania swojego zachowania”, uważa Katie Dunkley, ekolog systemów morskich z University of Cambridge, która nie była uczestniczką badań. Jeśli wziąć pod uwagę, że ryby te pełnią funkcje usługowe wobec innych zwierząt, zdolność do rozpoznawania oblicza innego osobnika ma sens.

Takie eksperymenty pozwalają spojrzeć na świat z perspektywy innych stworzeń. Autorzy planują poddać podobnemu testowi inne morskie gatunki i zbadać, jak może wyglądać świadomość u organizmów, które nie znają mowy. Na razie jednak wciąż nie wiemy, co ryby sobie myślą.

To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Jeśli z niej korzystasz, powołaj się na źródło, czyli na www.projektpulsar.pl. Dziękujemy.