Orangutanica i jej córka w dziennym gnieździe. Orangutanica i jej córka w dziennym gnieździe. Anup Shah / Getty Images
Środowisko

Orangutany potrzebują lat na naukę słania łóżka

Gniazda oferują coś więcej niż tylko ochronę przed drapieżnikami, w tym tygrysami. Kluczowe znaczenie ma także sam sen. Wszystkie małpy człekokształtne korzystają z gniazd, ale w różnym stopniu, zaś z badań wynika, że orangutany śpią głębiej i dłużej niż te naczelne, które sporadycznie budują gniazda.

Orangutany są znane ze szczególnej umiejętności: codziennie w koronach drzew splatają z gałęzi i liściastych gałązek misterne gniazda – budują je i przebudowują, by zapewnić sobie wygodę nocnego snu i południowej drzemki. Niektóre gniazda – zwłaszcza te zbudowane przez bardziej doświadczone starsze orangutany – mają poduszkę, podściółkę, koc, a czasem nawet dach wykonany z szerokich liści, zawsze są dobrze chronione przed czynnikami atmosferycznymi oraz wystarczająco mocne, aby utrzymać ponad 50-kilogramową śpiącą małpę.

Badania opublikowane w „Animal Behaviour” ujawniają, że młode orangutany doskonalą tę umiejętność przez siedem lat. „Fakt, że jej nabycie zajmuje im tyle czasu, świadczy o tym, że jest ona bardziej skomplikowana, niż początkowo sądziliśmy” – mówi główna autorka badań Andrea Permana, prymatolog z University of Warwick w Anglii.

Aby zrozumieć to zachowanie, badacze przez 13 lat obserwowali 45 orangutanów w Indonezyjskim Parku Narodowym Gunung Leuser. „Warte uwagi są przejawy kultury materialnej związane z wykorzystaniem narzędzi innych niż typowe dla jaskiniowców »kije i kamienie«” – uważa Hella Péter, prymatolożka z University of Kent (nieuczestnicząca w badaniach).

Permana ustaliła, że orangutany zaczynają wykazywać zainteresowanie budową gniazd już w wieku sześciu miesięcy. Te wciąż niesamodzielne zwierzęta codziennie ćwiczą tę czynność, obserwując technikę swojej matki. W miarę dorastania zwiększa się ich siła i zręczność, co pozwala im skuteczniej manipulować gałęziami przy tworzeniu konstrukcji. Naukowcy zaobserwowali, że orangutany budowały swoje pierwsze w pełni funkcjonalne nocne gniazda w wieku trzech lat, choć do siódmego roku życia spały z matkami.

„Orangutany pozostają pod opieką rodziców od siedmiu do dziewięciu lat; potem stają się samodzielne” – wyjaśnia Péter.

Gniazda oferują coś więcej niż tylko ochronę przed drapieżnikami, w tym tygrysami. Kluczowe znaczenie ma także sam sen. Wszystkie małpy człekokształtne korzystają z gniazd, ale w różnym stopniu, zaś z badań wynika, że orangutany śpią głębiej i dłużej niż te naczelne, które sporadycznie budują gniazda. Ten zdrowy sen wskazuje na rolę gniazd w ewolucji mózgu naszych przodków, ponieważ przodkowie ludzi i przodkowie orangutanów jednocześnie rozwinęli umiejętność budowania gniazd. Zdaniem Permany „im bardziej jesteśmy wypoczęci, tym większą innowacyjnością możemy się wykazać; jesteśmy bardziej otwarci na otoczenie, mamy lepszą pamięć i lepiej radzimy sobie z problemami; miało to niewątpliwie wpływ na sukces ewolucyjny naszych przodków”.


Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Świat Nauki 11.2024 (300399) z dnia 01.11.2024; Skaner; s. 20
Oryginalny tytuł tekstu: "Zdrowy sen"