W sprawie antykoncepcji lepiej słuchać lekarza niż influencerki
Najwłaściwszym dla kobiety źródłem informacji o metodach antykoncepcji wydaje się lekarz ginekolog. I to najlepiej taki, który zna ją od lat – wtedy może dopasować najskuteczniejszą metodę do jej indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia. Ale na co dzień wiele dziewcząt dowiaduje się od lekarzy – przekładających swój religijny światopogląd ponad ich dobro – że tabletki hormonalne szkodzą. Wtedy wyboru dokonują często bez konsultacji z jakimkolwiek specjalistą, polegając wyłącznie na doradztwie internetowych influencerek.
Naukowcy z University of Delaware w USA przeanalizowali filmy publikowane na You Tube. I odkryli, że ich widzowie są bardziej skłonni do wykorzystania informacji o zaprzestaniu antykoncepcji hormonalnej niż zastosowania się do porad, jak uprawiać bezpieczny seks. Aby dowiedzieć się więcej, postanowili znaleźć na YouTube materiały, w których influencerki z co najmniej 20 tys. obserwujących (rekordzistki miały 2,2 mln) opowiadają o swoich osobistych doświadczeniach związanych z antykoncepcją. Udało się zidentyfikować 50 takich opowieści, opublikowanych między grudniem 2019 r. a grudniem 2021 r.
Autorki większości z nich opowiadały o zaprzestaniu hormonalnej kontroli urodzeń (przy czym 92 proc. stwierdziło, że uznało ją dla siebie za szkodliwą). Głównymi powodami miała być decyzja o „życiu w zgodzie z naturą”, lęk przed hormonami oraz chęć poprawy zdrowia psychicznego. Wśród innych znalazły się skutki uboczne stosowania pigułek i opłacalność finansowa metod naturalnych.
Jak zauważa współautorka pracy opublikowanej w „Health Communication” dr Emily Pfender, odbiorczynie nie dowiedziały się jednak niczego praktycznego. „Zabrakło w tych filmach informacji, że kobiety decydujące się na naturalną antykoncepcję muszą regularnie mierzyć temperaturę ciała i oceniać lepkość płynu szyjkowego o tej samej porze, śledzić długość swoich cykli, aby precyzyjnie obliczać dni płodne i powstrzymać się wtedy od seksu” – wylicza dr Pfender. Nie padło także słowo o niskiej efektywności takich metod w porównaniu z nowoczesnymi.
Badania sugerują, że każdy influencer wypowiadający się w mediach społecznościowych na tematy medyczne jest bardziej przekonujący i wpływowy niż tradycyjni celebryci oraz lekarze, ze względu na olbrzymie zasięgi i łatwość dostępu. Zwłaszcza młode pokolenie postrzega ich jako bardzo godnych zaufania.
Decyzja o odstawieniu hormonalnej antykoncepcji na rzecz metod naturalnych szybko zwiększa prawdopodobieństwo nieplanowanej ciąży. Dlatego przekaz influencerek stanowi w ocenie naukowców istotny problem zdrowia publicznego.
Ograniczeniem badania było to, że zespół dr Emily Pfender nie sprawdził dokładnie, przez jakie grupy wiekowe informacje influencerek zostały odebrane jako najbardziej przekonujące oraz czy słowa kluczowe, których użyto do wyszukiwania filmów, wychwyciły wszystkie odpowiednie przykłady.
Autorzy podkreślają, że uzyskiwanie informacji o życiu seksualnym z mediów społecznościowych daje młodym ludziom szansę na rozwiązanie niektórych ich problemów z perspektywy rówieśniczej. Ważne jednak, aby nauczyli się krytycznie oceniać informacje zdrowotne.