Szybkie ruchy oznaczają szybkie zapamiętywanie
Dlaczego niektórzy ludzie pozostają sprawni intelektualnie i mają świetną pamięć nawet w ósmej czy dziewiątej dekadzie życia? Na to pytanie próbowali odpowiedzieć autorzy pracy opublikowanej w „Lancet Healthy Longevity”. W tym celu badali osoby mające ponad 80 lat. Część wykazywała typowy dla starszego wieku spadek zdolności uczenia się i zapamiętywania. Sprawność intelektualna innych przerastała jednak przeciętne możliwości w tej grupie wiekowej – w testach pamięciowych i poznawczych osiągali oni takie rezultaty, jakie zwykle uzyskują ludzie o trzy dekady młodsi. Takie osoby nazywane są superAgersami („superwiekowcami”).
Naukowcy ustalili, że u najsprawniejszych umysłowo badanych występowała znacznie mniejsza, niż u typowo starzejących się rówieśników, atrofia istoty szarej w mózgu. Dotyczyło to szczególnie przyśrodkowego płata skroniowego, przodomózgowia cholinergicznego i wzgórza ruchowego. Uczeni postanowili zatem sprawdzić, jakie zmienne mogą mieć związek z wolniejszą u superAgersów utratą tkanki mózgowej. Przeanalizowali ich 89, przeprowadzając m.in. testy kliniczne i sprawnościowe (polegające np. na jak najszybszym wstaniu z krzesła i rozpoczęciu marszu). I to wyniki tych ostatnich okazały się mieć największe znaczenie. Wykazano bowiem, że najsprawniejsze intelektualnie osoby ruszały się znacznie szybciej, niż średnia populacyjna.
Korelacja pomiędzy ruchem a zdolnościami umysłowymi była badana wcześniej, ale przede wszystkim w kontekście chorób degeneracyjnych (np. pacjenci z rozwijającą się chorobą Parkinsona wypadają w tych testach gorzej, niż przeciętni badani). Tutaj zrobiono coś odwrotnego: potwierdzono, że poziom sprawności fizycznej koreluje także z ponadprzeciętnymi zdolnościami mózgu u osób zdrowych. Uczeni nie dowiedli tu związku przyczynowo-skutkowego, a zatem nie ustalili, że to wysoka sprawność chroni przed utratą tkanki mózgowej. Dodali jednak kolejne dane do coraz szybciej rosnącej wiedzy na temat protekcyjnego wpływu ruchu na zdrowie ośrodkowego układu nerwowego.
Badanych było tylko 119, ale niewielka liczebność wydaje się tu usprawiedliwiona. Po pierwsze, nie jest łatwo znaleźć osiemdziesięcioparolatków, którzy wykazują ponadprzeciętne zdolności intelektualne oraz pamięciowe i są w stanie regularnie przyjeżdżać do ośrodka badawczego na testy. Po drugie, inaczej niż w wielu analizach ankietowych i retrospektywnych, tutaj autorzy sami przeprowadzili większość – także specjalnie do tego celu zaprojektowanych – eksperymentów, a nie tylko pytali badanych, jaki jest ich poziom aktywności fizycznej. I wreszcie po trzecie: liczba badań, które uczeni wykonali (m.in. bardzo skrupulatne badania obrazowe mózgu, wielokrotnie powtórzone testy pamięciowe i ruchowe), nakładała ograniczenia na to, ilu uczestników można było włączyć do analizy.
To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Jeśli z niej korzystasz, powołaj się na źródło, czyli na www.projektpulsar.pl. Dziękujemy.