WOŚP wykona odżywczy zastrzyk dla polskiej pulmonologii
28 stycznia 2024 r. tysiące wolontariuszy zbiorą pieniądze na zakup sprzętu do polskich szpitali, a Fundacja WOŚP wesprze dzięki nim (i dzięki nam, darczyńcom) rozwój naszej pulmonologii, zajmującej się diagnozą, leczeniem i profilaktyką schorzeń układu oddechowego. Jest gdzie i w czym pomagać.
WOŚP co roku bije kolejne rekordy w swoich finansowych wynikach. I także tym razem spodziewać się kolejnego sukcesu, bo pandemia koronawirusa, której skutki są tematem tegorocznej zbiórki, wpłynęła na życie każdego Polaka.
Co zostanie kupione z zebranych środków?
Covid-19 zebrał w Polsce swoje wielkie żniwo. Byliśmy krajem z jedną z największych śmiertelności w Europie (7. miejsce pod względem liczby zgonów, z 120 449 oficjalnymi ofiarami – dane z Worldometer Covid z dnia 25.01.2024). A w efekcie tzw. long covid ogromna liczba osób zmaga się z mniejszymi i większymi dysfunkcjami układu oddechowego. Tymczasem nasze szpitale cierpią na niedobory urządzeń diagnostycznych, monitorujących czy rehabilitacyjnych. Brakuje też ECMO – tzw. płucoserca – drogich, zaawansowanych urządzeń przynoszących ostatni ratunek chorym z niewydolnością płuc (ich zastosowania wymaga około 10 pacjentów na milion populacji).
Według prof. Mirosława Czuczwara, kierownika II Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym nr 1 Lublinie, referencyjnych ośrodków stosujących terapię ECMO powinno być kilka. – Obecnie takich mobilnych ośrodków jest sześć w Polsce i to one mają stworzyć trzon tego systemu. Wśród nich jest szpital MSWiA w Warszawie, SPSK1 w Lublinie, szpitale w Opolu, Zabrzu, Szczecinie, Poznaniu. Myślimy, aby jeszcze taki ośrodek działał w Krakowie i w Gdańsku. Wtedy byłoby ich łącznie osiem i tyle by wystarczyło. Przy takim rozmieszczeniu, każdy Polak w razie konieczności będzie mieć w krótkim czasie zapewnione rozpoczęcie leczenia przy użyciu ECMO – wyjaśniał prof. Czuczwar w rozmowie z PAP z 2023 r.
Nie wiadomo obecnie, czy Fundacja WOŚP planuje – ponownie – zakup nowego płucoserca, ale jej zapowiedzi zakupowe i tak są imponujące.
Fundacja ujawniła, że z zebranych pieniędzy planuje zakup sprzętu dla 64 oddziałów pulmonologicznych dla dzieci i dorosłych (15 oddziałów pulmonologicznych dla dzieci i 49 oddziałów pulmonologicznych dla dorosłych). Będą to urządzania dla diagnostyki obrazowej (m.in. rezonanse magnetyczne i aparaty ultrasonograficzne), diagnostyki czynnościowej (np. polisomnografy i przenośne spirometry), diagnostyki endoskopowej (w tym systemy do badań bronchoskopowych w nawigacji wewnątrzoskrzelowej i bronchoskopy).
Chce kupić także sprzęt do rehabilitacji pulmonologicznej wykorzystywanej w terapii chorych po przeszczepieniu płuc i do torakochirgurgii (m.in. chce zaopatrzyć szpitale w systemy elektrokoagulacji i kriosondy).
Z wyposażenia zakupionego w ramach zbiórki skorzystają nie tylko pacjenci z chorobami płuc, ale także pacjenci z mukowiscydozą.
Od żelaznego płuca do współczesnych respiratorów
Płuca, wbrew powszechnemu wyobrażeniu, nie uczestniczą w funkcji oddychania – one, mówiąc kolokwialnie, odbierają nasz oddech, ale czynność tę regulują mięśnie. Gdy zrozumiano to w XIX w., można było przystąpić do konstruowania wspomagających je maszyn. W 1838 r. szkocki medyk John Dalziel stworzył prototyp aparatu, który nazwano respiratorem podciśnieniowym. Mógł wpychać i wypychać powietrze tak, jak robi to ludzkie ciało. Było to pudło, w którym umieszczano pacjenta w pozycji siedzącej, z wystającą głową i szyją, szczelnie unieruchomioną w kołnierzu. Ujemne ciśnienie wewnątrz komory utrzymywano za pomocą rowerowej pompki, która wytwarzała w niej próżnię. Urządzenie zmuszało człowieka do wdechu tak jak przepona w zdrowym ciele.
Dopiero w 1929 r. para lekarzy z Harvardu, Philip Drinker i Louis Shaw, zbudowała podciśnieniowy wentylator nazywany żelaznymi płucami. Nazwa ta jest również myląca, ponieważ maszyna – której rozkwit przypadł na czas epidemii choroby Heinego-Medina w latach 50. XX w. – nie zastępuje czynności płuc, lecz mięśnie, które rozszerzają klatkę piersiową (w wypadku zakażenia polio dochodziło do ich porażenia, co skutkowało niewydolnością oddechową).
Maszyny te wytwarzały ujemne ciśnienie wokół klatki piersiowej, choć były dalekie od doskonałości. Kluczowy element urządzenia stanowił umieszczony po przeciwnej stronie głowy tłok, którego ruch sprężał powietrze wewnątrz kapsuły. Wzrost ciśnienia zmuszał klatkę piersiową do wydechu, ruch tłoka w przeciwnym kierunku powodował spadek ciśnienia i rozprężenie klatki, pozwalając na zaczerpnięcie powietrza. (…) Na dalszą rehabilitację przesyłano pacjentów do sanatoriów. Po długim pobycie żelaznych płucach mięśnie międzyżebrowe mieli tak słabe, że każde poważniejsze zapalenie płuc kończyło się zgonem. Nie było wówczas oddziałów intensywnej terapii.
Ewolucja respiratorów, czyli maszyn wspomagających ludzki oddech, odzwierciedla przemiany, jakie zaszły w tej dziedzinie medycyny w ostatnim półwieczu. Anestezjolodzy i tzw. intensywiści (lekarze wyspecjalizowani w intensywnej terapii) mają dziś na wyposażeniu oddziałów aparaty już czwartej generacji, które nie przypominają wentylatorów mechanicznych z połowy XX w. W ciągu zaledwie siedmiu dekad przeszliśmy od prymitywnych maszyn do wysoce rozwiniętych systemów wentylacji sterowanych mikroprocesorami, monitorującymi zmieniające się parametry życiowe, z opcją automatycznego dostosowania do ich potrzeb.
Paweł Walewski
Fragment artykułu „Tajemnice oddychania”, POLITYKA, całość czytaj tutaj: Tajemnice oddychania
Wielka Orkiestra w walce z Covid-19
Choć Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy jeszcze nie grała finału związanego z pandemią koronawirusa, to udzielała wymiernego wsparcia polskim szpitalom leczących pacjentów z Covid-19.
WOŚP swoje działania rozpoczęła tuż po stwierdzeniu pierwszych przypadków zachorowań w Polsce. Podstawową pomocą było, rzecz jasna, kupno wyposażenia medycznego: urządzeń i środków ochrony osobistej, o których przekazanie placówki apelowały, by móc sprawnie walczyć z pandemią. W sumie Fundacja WOŚP przekazała szpitalom wyposażenie o wartości 48,8 mln zł, m.in. 200 łóżek przeznaczonych na stanowiska intensywnej opieki medycznej, 34 respiratory (w tym 10 transportowych), 30 pomp infuzyjnych objętościowych, 25 zestawów USG, 3 tys. masek sportowych, które po prostym dostosowaniu mogły być wykorzystywane jako wielorazowe maski ochronne czy 2,6 miliona trójwarstwowych maseczek chirurgicznych. Fundacja WOŚP kupiła także 1279 łóżek na oddziały dla chorych na Covid-19.
– Nie było łatwo sprowadzić te urządzenia medyczne do Polski. To był długi i zagmatwany proces produkcji, transportu, czasem podejmowanie ryzyka – mówił Jurek Owsiak, Prezes Fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. – Ostatecznie pomogliśmy 360 szpitalom, 416 DPS-om i prywatnym domom seniorów, 56 zakładom opiekuńczo-leczniczym i 23 hospicjom. Bardzo dziękujemy wszystkim zaangażowanym, cieszę się, że wygraliśmy i możemy iść razem na spacer.
Dowiedz się więcej
- O kaszlu: Napady kaszlu bez powodu? Lepiej tego nie lekceważ (POLITYKA)
- O włóknieniu płuc: Blizny w płucach (POLITYKA)
- O bezdechu sennym: Jak leczyć bezdech senny. Chrapanie do zbadania (POLITYKA)
- O astmie i POChP: Jak rozpoznać astmę? Warto uważać na... (POLITYKA)