Naukowcy odkryli…

• Wielka Pacyficzna Plama Śmieci zajmuje już powierzchnię większą niż Francja, Niemcy i Hiszpania łącznie i niestety szybko się powiększa. Szacuje się, że plastikowe butelki, pojemniki, fragmenty sieci rybackich i różne drobiny ważą tam łącznie ok. 80 tys. t.

• Segmentowane głowy pająków i skorpionów powstają dzięki udziałowi genów, które u innych gatunków stawonogów odpowiadają za tworzenie odnóży.

• Australia jest na dobrej drodze, by wyeliminować ze swojego kraju raka szyjki macicy, który, jak wiadomo, w 99% przypadków powstaje wskutek infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Od 2007 r. szczepi się tam za darmo dziewczęta w wieku 12–13 lat. W ciągu dekady odsetek kobiet z HPV w grupie wiekowej 18–24 lata spadł z 22,7% do 1,5%. Początkowo szczepionka chroniła przed czterema szczepami wirusa, odpowiedzialnymi za 70% przypadków raka szyjki macicy. Obecnie zabezpiecza przeciw dziewięciu szczepom, które powodują 90% przypadków tej choroby.

• Znaleziono ślady po należącym do stawonogów stworzeniu sprzed 520 mln lat, nazwanym Fuxianhuia protensa. Przypominało ono wyglądem stonogę murową i zajmowało się swoim wylęgniętym z jaj potomstwem. Młode były małymi kopiami osobników dorosłych. To najstarsze takie znalezisko wskazujące na opiekę rodzicielską.

• Bakterie żyjące na skórze mogą chronić przed nowotworami. Chodzi o szczep Staphylococcus epidermidis, który wytwarza substancje podobne do pewnych leków przeciwnowotworowych. Gdy substancje te podano myszom z rakiem skóry, zmiany znacznie się cofnęły.

• W kominach hydrotermalnych położonych na dnie morskim niedaleko Japonii znaleziono wytwarzające metan archeony (drobne jednokomórkowce), które mogłyby rozwijać się na Enceladusie, księżycu Saturna – mianowicie w jego oceanie ukrytym pod lodową skorupą. Wykorzystują one wodór i dwutlenek węgla, czyli gazy obecne w atmosferze Enceladusa. Po przeniesieniu do laboratorium wytrzymały ekspozycję na warunki panujące w dalekim oceanie: skład gazów, temperaturę 0–90°C i ciśnienie 50-krotnie wyższe niż na Ziemi. Naukowcy podejrzewają, że rozpad budujących jądro Enceladusa oliwinów byłby wystarczającym źródłem wodoru dla tych archeonów.

• Dotychczas tylko podejrzewano, że żyjące w morzach jeżowce lubią żyć w zagłębieniach i w tym celu wygryzają sobie dołki w skałach. Teraz wykazano to w laboratorium. Jeżowce otrzymały twardy granit, piaskowiec i mułowiec. Po roku sprawdzono skutki ich aktywności. Okazało się, że wyjadły swoimi pięcioma ząbkami dołki w skałach, chociaż gorzej im szło z twardymi powierzchniami.

• Ewolucja chce nas uczynić abstynentami? Wydaje się, że gdy tylko człowiek zaczął pić, faworyzuje ona wariant genu ADH, który ratuje nas przed uzależnieniem. Pojawił się on w odizolowanych populacjach Azji i Afryki w ciągu ostatnich tysiącleci. ADH koduje dehydrogenazę alkoholową, która odpowiada za rozkład etanolu do aldehydu octowego, toksyny przekształcanej następnie przez inny enzym do nieszkodliwego octanu. Prawdopodobnie tak szybko rozkłada etanol, że w organizmie gromadzi się aldehyd octowy, co oznacza złe samopoczucie nawet po niewielkich ilościach alkoholu.

• Psylocybina z grzybów halucynogennych może się sprawdzić u ludzi z depresją lekooporną. Przetestowało ją na sobie kilkunastu ochotników. Okazało się też, że skuteczność metody dość dobrze przewiduje specjalne oprogramowanie opracowane przez naukowców z Argentyny. Analizuje ono wypowiedzi pacjentów z depresją. Ci nadający się do takiego leczenia używali mniej pozytywnych słów.

• Transseksualna kobieta może karmić piersią. Niedawno odnotowano pierwszy taki przypadek w historii. Pacjentka od kilku lat przyjmowała hormony, w tym spironolakton, który blokował skutki działania testosteronu, a także progesteronu, co uniemożliwiło rozwój piersi. Teraz postanowiła karmić dziecko partnerki. Ponieważ nie produkuje się prolaktyny stymulującej wytwarzanie kobiecego mleka, otrzymała domperidon. Do tego doszły estrogen, progesteron i spironolakton oraz pompka pobudzająca gruczoły. Wreszcie mleko się pokazało, a po trzech miesiącach jej organizm wytwarzał dziennie 227 g mleka. Dziecko bezproblemowo było karmione piersią.