Domowe grzybobranie
Doświadczenie
Na dwóch talerzach połóż po jednej rolce szarego papieru toaletowego. Zagotuj w czajniku wodę demineralizowaną. Ostrożnie polej każdą z rolek gorącą wodą w takiej ilości, aby cały papier nasiąkł. Poczekaj, aż mokry papier wystygnie. Delikatnie usuń tekturowy rulon z wnętrza każdej z rolek. Zmieszaj 50 g kultury boczniaka ostrygowatego z 50 g podłoża do hodowli, a następnie podziel na dwie równe porcje. Nasyp do środka każdej z rolek po 50 g wcześniej przygotowanej mieszaniny i delikatnie ugnieć.
Umieść każdą z rolek w osobnym przezroczystym zamykanym plastikowym pojemniku, aby zabezpieczyć je przed utratą wilgoci. Nie mogą wyschnąć podczas doświadczenia, dlatego co pewien czas spryskuj je wodą demineralizowaną. Przygotowaną hodowlę postaw w ciemnym miejscu w temperaturze 25–30ºC.
Po dwóch tygodniach, gdy biała grzybnia będzie przerastać całą rolkę papieru, jedno z pudełek z grzybnią umieść w lodówce w temperaturze 4ºC, a drugie pozostaw w ciemności. Po czterech dniach przestaw oba pudełka do chłodnego, dobrze oświetlonego i przewiewnego miejsca, gdzie panuje temperatura 8–14ºC. Pudełka należy otworzyć, aby umożliwić swobodny dostęp powietrza do rolek papieru. Pierwsze efekty doświadczenia można zaobserwować po 14–21 dniach.
Wyjaśnienie: Boczniak wykorzystuje do wzrostu celulozę stanowiącą główny składnik papieru toaletowego. Po dwóch tygodniach hodowli obie rolki papieru przerastają białymi strzępkami grzybni w całej ich objętości, ale nie powstają wtedy owocniki (kapelusze boczniaka). Żeby z grzybni rozwinęły się owocniki, niezbędny jest szok temperaturowy. To właśnie z przechłodzonej w lodówce grzybni rozwijają się owocniki w przeciwieństwie do grzybni przechowywanej poza lodówką.
Na podstawie książki Stanisława Łoboziaka „Laboratorium w szufladzie. Biologia”
oprac. Olga Orzyłowska-Śliwińska
***
Zestaw przyrządów i materiałów
kultura boczniaka ostrygowatego (Pleurotus ostreatus), podłoże do jego hodowli, woda demineralizowana, 2 rolki szarego papieru toaletowego, 2 plastikowe zamykane pojemniki do przechowywania rolek papieru, 2 talerze, spryskiwacz do kwiatów, czajnik, elektroniczna waga kuchenna
***
Wiedza w pigułce
Owocniki boczniaka ostrygowatego (Pleurotus ostreatus) pojawiają się w grupach składających się z wielu większych i mniejszych okazów (kapelusze do 30 cm średnicy), co przypomina ławice ostryg – stąd nazwa tego gatunku. Ich wysyp w warunkach naturalnych następuje w naszym klimacie dopiero późną jesienią, od końca października do zimy, a gdy zima jest łagodna, również zimą. Grzyb ten rośnie na martwym drewnie. Wykorzystuje też białko zwierzęce. Grzybnia wydziela wtedy substancje paraliżujące nicienie. Strzępki przerastają ofiarę i czerpią z niej składniki odżywcze.
W hodowli wzrost grzybni boczniaków następuje w temperaturze 10–30ºC, najszybciej w 25ºC. Moment rozpoczęcia wzrostu owocników zależy od wielu czynników (temperatury, wilgotności, oświetlenia). Boczniaka można podawać np. po opanierowaniu i usmażeniu.
Czy wiesz, że… dwaj studenci z Rensselaer Polytechnic Institute, 26-letni Eben Bayer i 27-letni Gavin McIntyre, założyli firmę Ecovative Design, która produkuje opakowania do sprzętu elektronicznego z wykorzystaniem plechy grzybów? Najpierw poddają procesowi pasteryzacji łuski z nasion i słomę, które następnie są zaszczepiane grzybnią. Tak przygotowaną masę umieszczają w specjalnych formach, które trafiają do komór hodowlanych, gdzie następuje rozwój grzybni. Mniej więcej po tygodniu opakowanie jest odwadniane i poddawane obróbce termicznej, która zabija sam grzyb i jego zarodniki. Opakowania z grzybów po użyciu można rozdrobnić i wyrzucić na kompost, gdyż ulegają całkowitej biodegradacji. Są więc doskonałym rozwiązaniem alternatywnym wobec współczesnych opakowań z tworzyw sztucznych. Poza tym, modyfikując parametry wzrostu grzyba, można uzyskiwać opakowania o różnej strukturze i wytrzymałości.
***
Uwaga!
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody powstałe wskutek doświadczeń.