Osobna percepcja, ale jedna świadomość

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.

Perspektywa przecięcia mózgu na pół brzmi nieco makabrycznie, jednak takie operacje wykonuje się już od lat 40. XX wieku. Zabieg polegający na przecięciu spoidła wielkiego mózgu, czyli ciała modzelowatego, nosi nazwę kalozotomii, a wskazaniem do niego są ciężkie postacie padaczki. Operacja zwykle przynosi dobre efekty w leczeniu tego zaburzenia, jednak skutkiem przecięcia włókien nerwowych jest trwała niemożność komunikacji i brak przepływu informacji między półkulami mózgowymi.

Problematyka ta stała się swego czasu obiektem badań Rogera Sperry’ego, który za pracę w tej dziedzinie otrzymał w 1981 roku Nagrodę Nobla. Roger Sperry i jego współpracownik Michael Gazzaniga odkryli, że pacjenci po kalozotomii są w stanie reagować na obiekty w lewej części pola widzenia tylko za pomocą lewej ręki, natomiast w prawej – tylko za pomocą prawej lub werbalnie. (Jako że półkule mózgu związane są z przeciwną stroną ciała, tylko w przypadku obiektu w prawym polu widzenia możliwa jest komunikacja z ośrodkiem mowy znajdującym się w lewej półkuli mózgu.) Funkcjonowanie osób z rozdzielonym mózgiem można porównać do dwóch osobnych podmiotów w jednym ciele.

Zespół naukowców pod kierownictwem dra Yaira Pinto z University of Amsterdam w Holandii przeprowadził badanie, w którego ramach dwaj pacjenci po kalozotomii zostali poddani serii testów. Jednym z zadań było określenie, czy na ekranie widoczny jest jakiś obiekt, i wskazanie, gdzie on się znajduje. Celem było sprawdzenie, czy osoby badane będą w stanie wskazać obiekt znajdujący się w lewej lub prawej części pola widzenia tylko odpowiednią ręką. Inne zadanie polegało na tym, że pacjenci mieli powiedzieć, co widzą na ekranie.

Badani okazali się prawidłowo reagować na obiekty znajdujące się w całym polu widzenia, używając dowolnej ręki, jak również potrafili je nazywać. Wyniki badania były tak zaskakujące, że naukowcy dla pewności zdecydowali się powtórzyć testy wielokrotnie i w różnych wersjach. Artykuł na ten temat ukazał się 24 stycznia na łamach Brain.

Jak mówi dr Pinto, rezultaty badania dostarczają dowodów, że mimo iż u pacjentów po kalozotomii półkule są całkowicie od siebie rozdzielone, mózg w dalszym ciągu jest w stanie pracować tak, by jego właściciel funkcjonował jako jeden świadomy podmiot. Stoi to w sprzeczności z dotychczasową wiedzą na ten temat i ukazuje złożoność procesów świadomości. Jako że wyniki badania rodzą dalsze pytania, dr Pinto planuje kolejne testy z udziałem innych pacjentów po kalozotomii. Przeprowadzenie badań na większą skalę z udziałem zdrowych osób nie jest możliwe, ponieważ w chwili obecnej nie istnieje metoda pozwalająca na tymczasowe odizolowanie części mózgu od jego reszty.

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.