Pulsar - wyjątkowy portal popularnonaukowy Pulsar - wyjątkowy portal popularnonaukowy O. Barge/CNRS / Archiwum
Człowiek

Ludzie byli architektami już w początkach neolitu

Służące do łapania dzikich zwierząt wielkie konstrukcje w dzisiejszej Arabii Saudyjskiej i Jordanii nie powstawały ot tak sobie. Nasi przodkowie tworzyli ich dokładne – i trwałe – projekty.

Mające nawet po 5 km długości nasypy na pustyniach, które tworzą coś w rodzaju zagród, zauważyli piloci już w latach 20. XX w. Później badacze łamali sobie głowę, jak tysiące lat temu ludzie byli w stanie stworzyć tak wielkie konstrukcje bez zaplanowania ich przebiegu. W najnowszym PLOS ONE Rémy Crassard z CNRS Université Lyon wraz ze współpracownikami donoszą, że natrafili na dwa projekty tych założeń sprzed wieków. Jeden znajdował się w Jordanii na ternie Jibal al-Khasabiyeh, gdzie jest aż 8 takich konstrukcji. Wyryto go w kamieniu o długości 80 cm i szerokości 32 cm, ok. 7 tys. lat temu. Kolejny odkryto w Zebel az-Zilliyat w Arabii Saudyjskiej, gdzie są dwa założenia oddalone od siebie o 3,5 km. Ten jest o tysiąc lat starszy i znacznie bardziej monumentalny: ma 3,82 m długości i 2,35 m szerokości. Co ciekawe obydwa plany są niezwykle precyzyjne.

Odkrycie nie tylko tłumaczy, jak udawało się pradziejowym budowniczym nie pomylić się podczas wznoszenia tych konstrukcji, które można zobaczyć tylko z lotu ptaka, dowodzi, że mieli oni doskonałą orientację w przestrzeni oraz posługiwali się jakimiś ustalonymi miarami długości. Dowodzi także umiejętności przeniesienia dużej przestrzeni na małą, dwuwymiarową powierzchnię (lub na odwrót – przeniesienia w teren konstrukcji, którą pierwotnie zaplanowano w mniejszej skali).

To najstarsze plany/mapy, jakie do tej pory udało się znaleźć. Co prawda badacze mają podejrzenia, że inne znacznie starsze, pełne kresek i punktów, przedstawienia z jaskiń, kamieni i kości też były rodzajem map i planów, ale w tym przypadku przekonanie graniczy z pewnością. Swoją drogą być może pełniły one też funkcję map instruktażowych – przypominały wkraczającym na teren zagród kolejnym pokoleniom myśliwych, jak przebiegają wały i w którym kierunku mają zaganiać stada dzikich zwierząt.


To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Jeśli z niej korzystasz, powołaj się na źródło, czyli na www.projektpulsar.pl. Dziękujemy.

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną