Starożytni Rzymianie wiedzieli, jak dbać o czystość wody i jej dobry przepływ
Współczesne zakłady wodociągowe stale walczą o utrzymanie czystości dostarczanej wody. Tymczasem najnowsze badania międzynarodowego zespołu geoarcheolożki Gül Sürmelihindi z University of Oxford, dowodzą, że już 2 tys. lat temu rzymscy inżynierowie wiedzieli, jaki program zarządzania i utrzymywania należy wdrożyć, by systemy Imperium Romanum dostarczały świeżą wodę. Dowody na tę starożytną gospodarkę wodną zostały uchwycone w osadach wapiennych, które pozostały na ścianach i dnie starożytnego rzymskiego akweduktu w mieście Divona Cadurcorum (dziś to Cahors w południowo-zachodniej Francji). Z badań opublikowanych w „Scientific Reports” wynika, że osady były regularnie usuwane podczas konserwacji. Dowodem na to są ślady narzędzi oraz bardzo podobne odkształcenia kalcytu.
Czyszczenie było niezbędne, bo narastające zanieczyszczenia stopniowo zatykały kanał akweduktu. W zależności od potrzeb odbywało się ono regularnie, a największe odstępy między konserwacjami wynosiły góra 5 lat (co daje średnio 2,8 roku). Przeprowadzano je szybko (nie dłużej niż miesiąc) i nigdy latem. Było to zgodne z zaleceniami Sekstusa Juliusza Frontinusa (40–103 n.e.), autora jedynego traktatu o konserwacji akweduktów, a zarazem głównego zarządcy wodociągów w samym Rzymie.
Badacze przeanalizowali stabilne izotopy tlenu, aby określić sezonowe zmiany temperatury wody w akwedukcie. To pozwoliło im naliczyć 88 warstw, które przecinały kolejne konserwacje. Z badań dr Sürmelihindi wynika, że akwedukt w Divona funkcjonował od początku I w. do IV lub początku V w. Jego regularna konserwacja trwała do momentu, gdy Imperium Romanum zaczęło podupadać w wyniku zewnętrznych i wewnętrznych niepokojów. Kiedy zaniedbano przeglądy, system wodny przestał działać.
Sprawność systemów doprowadzających wodę w rzymskich miastach zawsze miała związek z zaawansowaniem lokalnej gospodarki i stabilnością polityczną. Nie jest to oczywiście zaskakujące – regularne prace konserwacyjne mogą być prowadzone tylko wtedy gdy dobrze funkcjonuje administracja oraz są przeznaczane na to odpowiednie środki.