Niemowlak uczy się nosem
Antonia Düfeld, Robin Nehler, Emma Peplies i Sarah Jessen opisali dwa mechanizmy, które mogą wyjaśniać tę zależność. Pierwszy – emocjonalny – polega na tym, że zapach matki obniża dziecięcy niepokój. Działa jak bufor: dzięki niemu niemowlę spokojniej reaguje na bodźce, nawet te wywołujące lęk. Powoduje także, że dzieci rzadziej unikają widoku nawet tych osób, których z jakichś powodów się boją, a częściej szukają kontaktu – nawet z obcymi.
Drugi mechanizm – percepcyjny – to sposób na naukę twarzy. W pierwszych miesiącach życia, kiedy wzrok dopiero się rozwija, zapach ułatwia niemowlęciu przypisanie znaczenia temu, co widzi. Twarz i zapach tworzą duet, który mózg szybciej i lepiej rozpoznaje. Co ciekawe, dzieci w takich warunkach potrafią uznać za twarz nawet coś, co tylko ją przypomina – byle towarzyszył temu znajomy zapach.
Oba mechanizmy działają najmocniej w różnych momentach rozwoju. Emocjonalny zyskuje na znaczeniu, gdy dziecko zaczyna raczkować i styka się z nowymi sytuacjami. Percepcyjny – wcześniej, już ok. czwartego miesiąca życia.
Czy zapachy ojca lub innego opiekuna działają tak samo? Badacze sugerują, że mogą być wsparciem w rozpoznawaniu twarzy, ale wpływ emocjonalny może być zarezerwowany wyłącznie dla matki. To jednak dopiero przypuszczenia – potwierdzenie ich wymaga kolejnych eksperymentów.
Choć opisywane mechanizmy wydają się spójne, trzeba zaznaczyć, że część danych pochodzi z badań na zwierzętach, głównie na szczurach. U ludzi trudno jest prowadzić równie szczegółowe eksperymenty – nie da się przecież manipulować poziomem hormonów czy kontrolować wszystkich bodźców. Dlatego wiele wniosków dotyczących dzieci opiera się na tzw. analizach pośrednich: zamiast mierzyć stres hormonalnie, obserwuje się np. reakcje na twarze albo zmiany w zachowaniu. Są też badania neuroobrazowe, które pokazują aktywność mózgu niemowląt, gdy czują zapach matki. Długofalowych, prowadzonych przez wiele miesięcy u tych samych dzieci, wciąż jednak brakuje.
Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.