Uczenie się: efekt mądrego dialogu między dwoma mózgowymi graczami

Na pierwszy rzut oka układ wygląda prosto. Zmysły dostarczają dźwięki, kolory czy zapachy, a odpowiedni obszar mózgu je rozpoznaje. Orbitofrontalna kora – miejsce, które ocenia, porównuje, przewiduje – decyduje, co z nimi zrobić. Badacze zaczęli jednak dostrzegać niepokojące szczegóły. Sensoryczne fragmenty mózgu wcale nie zachowywały się jak bierni posłańcy. Zdarzało się, że „podkręcały” znaczenie niektórych bodźców, przechowywały ich ślad dłużej, niż powinny, a nawet same podpowiadały, jak pewne są swoich odczytów.

Tu nastąpił pierwszy zwrot akcji: zmysły nie tylko opisują świat – one już na wejściu przygotowują jego skrót. Kompresują to, co ważne: wyrazistość bodźców, niepewność, wspomnienia z poprzednich chwil. Dopiero takie „porządnie przeżute” informacje trafiają do kory orbitofrontalnej, która używa ich do budowania roboczych modeli sytuacji.

Drugi zwrot był jeszcze ciekawszy. Okazało się, że sygnały płyną w dwóch kierunkach. Gdy pojawia się nagroda albo nagła zmiana reguł, kora orbitofrontalna – niczym nauczyciel poprawiający ucznia – odsyła sensorycznym obszarom korektę. Czasami wzmacnia wrażliwość na ważne bodźce, czasami tłumi te mylące.

Takie eksperymenty – z wykorzystaniem neuroobrazowania, chemicznego wyciszania fragmentów mózgu czy treningu zwierząt – bywają skomplikowane i nie zawsze jednoznaczne. Ingerencja w obieg sygnałów łatwo może zakłócić więcej niż zamierzano. Właśnie jednak dzięki niej autorzy mogli zobaczyć, jak sensoryczne obszary odzyskują lub tracą zdolność rozróżniania bodźców, gdy wyłącza się sygnały zwrotne z kory orbitofrontalnej.

I tu dochodzimy do sedna: uczenie się nie jest ani dziełem samych zmysłów, ani samej kory decyzyjnej. To nieustanna, zamknięta pętla – wymiana danych, poprawek, domysłów i przypomnień. Dzięki temu mózg może działać szybko, elastycznie i tak, by nie dać się zaskoczyć, kiedy rzeczywistość obraca się o 180 st. A my, nieświadomi tego cichego dialogu, po prostu dokonujemy nowych wyborów i idziemy dalej.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.