Cudowne dzieci rzadko wyrastają na mistrzów. Możliwe trzy powody
W przyrodzie kolor wściekle żółty bywa stosowany ku przestrodze (patrz: liściołaz żółty) czy jako kamuflaż (patrz: modliszka storczykowa). W Pulsarze natomiast – to sygnał końca embarga, które prestiżowe czasopisma naukowe nakładają na publikowane przez badaczy artykuły. Tekst z żółtym oznaczeniem dotyczy więc doniesienia, które zostało upublicznione dosłownie przed chwilą. |
XXX
Tradycyjne psychologiczne teorie (lub modele) rozwoju podkreślają znaczenie wrodzonego talentu lub ogromnej ilości treningu specjalistycznego rozpoczętego jak najwcześniej. Opublikowana właśnie na łamach „Science” praca naukowców z Niemiec i USA ukazuje tę kwestię z innej perspektywy. Badacze zebrali dane z 19 dużych zbiorów obejmujących prawie 35 tys. ludzi sukcesu z różnych dziedzin, w tym nauki, muzyki, sportu i szachów. Następnie porównali je z wynikami 66 badań dotyczących młodych talentów, aby sprawdzić, czy świetne wyniki w dzieciństwie rzeczywiście zapowiadają sukces w dorosłości.
Okazało się, że wybitni juniorzy i światowej klasy dorośli to dwie niemal odrębne populacje, które podążają zupełnie różnymi ścieżkami rozwoju. Przykładowo, pierwsza dziesiątka najlepszych szachistów w wieku młodzieńczym i późniejsza pierwsza dziesiątka dorosłych arcymistrzów to w blisko 90 proc. zupełnie inne osoby. Podobną tendencję, sięgającą niemal 90 proc. rozbieżności, zaobserwowano wśród czołowych sportowców. Co więcej, większość noblistów czy znakomitych muzyków nie wyróżniała się wybitnymi osiągnięciami na wczesnym etapie edukacji, a często osiągała wyniki słabsze od wielu rówieśników.
Sięgnij do źródeł
Badania naukowe: Recent discoveries on the acquisition of the highest levels of human performance
Kluczowa różnica między tymi grupami tkwi w strukturze treningu. Młodzi rekordziści zazwyczaj wcześnie specjalizują się w jednej dziedzinie, trenują intensywnie i notują szybkie postępy. Przyszła elita dorosłych podąża zaś ścieżką „zrównoważonego rozwoju”, osiągając wysoki poziom umiejętności wolniej i nie skupiając się na jednej dziedzinie, dyscyplinie sportu czy instrumencie. Wzór ten powtarza się w różnych domenach, sugerując istnienie uniwersalnych zasad nabywania najwyższych kompetencji.
Autorzy publikacji proponują trzy hipotezy wyjaśniające ten wzorzec: zdobywanie doświadczenia w rozmaitych dziedzinach zwiększa szansę na znalezienie optymalnego dopasowania do własnych talentów; różnorodna praktyka rozwija elastyczność poznawczą i zdolność uczenia się; unikanie wczesnej specjalizacji ogranicza ryzyko wypalenia czy kontuzji.
XXX
Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.