Europa - księżyc Jowisza. Europa - księżyc Jowisza. JPL-Caltech / NASA
Kosmos

Dwutlenek węgla na Europie. Dlaczego to ważne odkrycie?

Teleskop Webba podsuwa sugestie, co też dzieje się powierzchnią wielkiego, lodowego księżyca Saturna.

Europa to księżyc Jowisza pokryty w całości lodową skorupą. Dotychczasowe badania wskazują, że jest geologicznie młoda – jej wiek szacuje się na 40–90 milionów lat. Pod nią natomiast kryje się ogromny, głęboki na 50 km, ocean.

Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba (JWST) skierował swoje podczerwone oko na Europę już w pierwszych miesiącach swojego funkcjonowania. Naukowcy mieli nadzieję zaobserwować wyrzuty wody, które potwierdziłyby istnienie oceanu. Wszystkie wcześniejsze przesłanki na to wskazywały, ale nie udawało się zarejestrować tak spektakularnych pióropuszy wody, jak na lodowym księżycu Saturna, Enceladusie. Mimo doskonałej czułości instrumentów JWST nowe obserwacje nie przyniosły efektów.

Jeżeli jednak materiał z oceanu wydobywa się na powierzchnię, to powinien pozostawić na niej trwały ślad, na przykład w składzie lodowej pokrywy księżyca. Temu właśnie służyły inne obserwacje – przeprowadzone instrumentem NIRSpec, czyli spektrografem zdolnym do rozszczepiania światła przy jednoczesnym mapowaniu obserwowanego obszaru. Wskazują one na obecność na zamrożonej powierzchni planety dwutlenku węgla.

Po lewej zdjęcie Europy wykonane instrumentem NIRCam. Trzy kolejne panele pokazują koncentrację dwutlenku węgla w lodowej pokrywie Europy zaobserwowane instrumentem NIRSpec.ESA, CSA, Gerónimo Villanueva (NASA-GSFC), Samantha K. Trumbo (Cornell University)/NASAPo lewej zdjęcie Europy wykonane instrumentem NIRCam. Trzy kolejne panele pokazują koncentrację dwutlenku węgla w lodowej pokrywie Europy zaobserwowane instrumentem NIRSpec.

Wysoka rozdzielczość JWST pozwoliła na stworzenie mapy jego. Zamrożony CO2 jest szczególnie skoncentrowany w rejonie zwanym Tara Regio, określanym jako obszar chaosu, z licznymi załamaniami i pęknięciami, wskazującymi na zachodzące tam procesy geologiczne.

Dwie grupy badaczy amerykańskich przeprowadziły niezależną analizę obserwacji JWST, dochodząc do takich samych wniosków: CO2 zawarty w lodowej skorupie Europy pochodzi z podpowierzchniowego oceanu. Jeden zespół działał pod kierownictwem Geronimo Villanuevy z NASA Goddard Space Flight Center w Greenbelt, drugi – Samanthy Trumbo z Cornell University w Ithaca. Wyniki opublikowały w czasopiśmie „Science”.

Podpowierzchniowe oceany na księżycach gazowych gigantów takich jak Europa czy krążący wokół Saturna Enceladus są obiektem wielkiego zainteresowania naukowców. Wodne czeluści rozgrzewane procesami zachodzącymi wewnątrz tych ciał niebieskich mogłyby tworzyć warunki sprzyjające powstaniu prostych form życia. A obecność węglowych związków zdecydowanie zwiększa szanse na obecność podstawowych związków organicznych.

Droga do stwierdzenia, że w oceanie pod powierzchnią Europy istnieje życie, jest daleka, ale nowe odkrycie czyni je nieco bardziej prawdopodobnym. To obiecujące szczególnie dla przyszłych misji NASA (Europa Clipper) i ESA (Juice), które zamierzają dokładniej zbadać ten niezmiernie ciekawy księżyc.


Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.