Tsunami anonsuje się w eterze

Zaczyna się zwykle od podmorskiego wstrząsu sejsmicznego. Poruszone dno wprawia w ruch masy wody znajdujące się ponad nim. Te przemieszczają się z prędkością samolotu odrzutowego. Dopóki tsunami mknie przez otwarte morze, dopóty trudno je namierzyć. Dopiero w pobliżu brzegu, gdzie wody stają się płytkie, zmienia się w groźny żywioł. Może wtedy w ciągu kilku minut przekształcić spokojne morze w masowego zabójcę. Nic dziwnego, że naukowcy rozglądają się za rozmaitymi sposobami monitorowania nadchodzących fal tsunami, np. za pomocą fal akustycznych, czujników ciśnienia wody rozmieszczanych na dnie oceanów czy odbiorników GPS.

Najnowszą metodę zaproponował Zhiheng Lin, geofizyk z Uniwersytetu w Kioto. Ponieważ słona woda morska jest dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego, przemieszczająca się fala tsunami zaczyna generować pole magnetyczne. Choć nie jest ono silne, można je wykryć, zanim ściana wody runie na brzeg. Lin znalazł na to dowody dzięki analizie danych otrzymanych podczas dwóch epizodów tsunami – w 2009 r. na archipelagu Samoa i w 2010 r. w Chile. W obu przypadkach udało się wykonać jednoczesne pomiary zmian pola magnetycznego i poziomu morza. Okazało się, że sygnał magnetyczny był wyraźny i poprzedzał wystąpienie tsunami. Na otwartym oceanie, gdzie głębokość wody sięga wielu kilometrów, ten odstęp czasowy wynosił około minuty. „O wiele ważniejszy jest czas, który upływa od momentu namierzenia tsunami przy pomocy magnetometru do momentu pojawienia się fali na brzegu. To mogą być bezcenne minuty, a nawet godziny” – podkreśla naukowiec.