Księżyc steruje zachowaniami godowymi rozdymek

Księżyc, choć odległy od Ziemi o 384,4 tys. km, pozostaje nie bez znaczenia dla zamieszkujących naszą planetę organizmów. Do tej pory badacze wykazali, iż jego fazy wpływają m.in. na migrację, reprodukcję czy żerowanie zwierząt, choć mechanizmy tych zjawisk pozostają w większości nieopisane. Interesujących danych dostarczyły niedawne badania przeprowadzone przez japoński zespół z Nagoya University, Toyota Boshoku Corporation i Niigata University, których wyniki opublikowano w „Current Biology”. Pod lupę wzięto morski gatunek ryby Takifugu alboplumbeus z rodziny rozdymkowatych, której przedstawiciele przystępują do tarła w określonych fazach Księżyca. Wiosną, kiedy znajduje się on w pełni (po przeciwnej stronie Ziemi niż Słońce) i nowiu (między Słońcem a Ziemią), ryby gromadzą się wzdłuż brzegów i przystępują do tarła, wykonując przy tym charakterystyczne ruchy – wiją się i ocierają o dno.

Do tej pory tajemnicą pozostawało, w jaki sposób Księżyc steruje zachowaniem rozdymek. Zagadka została rozwiązana dzięki badaniom genetycznym. Zidentyfikowano ok. 125 genów zaangażowanych w regulację zachowania ryb podczas tarła. Odkryto też, że w jego czasie receptor dla feromonu PGE2 (dinoproston) wykazuje zwiększoną aktywność. Dlatego w kolejnym eksperymencie do zbiornika, gdzie znajdowały się ryby, dodano ten związek. Okazało się, że pod jego wpływem zarówno samce, jak i samice zaczęły wykazywać charakterystyczne dla tarła zachowanie. Badacze uważają, że rozdymki uwalniają PGE2 do wody, co prowadzi do synchronizacji ich ruchów podczas tarła. Podkreślają też, że wyniki te mogą mieć niebagatelne znaczenie dla ludzi, bo fazy Księżyca wpływają na cykl menstruacyjny, sen i czuwanie, a nawet zachowania maniakalno-depresyjne.