Pulsar - najnowsze informacje naukowe. Pulsar - najnowsze informacje naukowe. Shutterstock
Środowisko

Imperium Tybetańskie dobił klimat

Tybetańczycy epoki lodowej
Człowiek

Tybetańczycy epoki lodowej

Nowe poglądy na ludzkie migracje – i dokonania – sugerują, że człowiek skolonizował mroźny Tybet znacznie wcześniej, niż dotąd sądzono

Niektóre powody upadku tego potężnego organizmu państwowego są znane od dawna. Dziś badacze wskazali kolejny.

Imperium Tybetańskie, które funkcjonowało między VII a IX w., nie należy do najbardziej znanych. A przecież w szczytowym okresie konkurowało z dwoma ówczesnymi potęgami, czyli Chinami dynastii Tang oraz kalifatem Abbasydów. Nigdy później żadne państwo tybetańskie nie miało ani takiej powierzchni (4,6 mln km kw.), ani takiej siły militarnej, jak w owym czasie, kiedy odgrywało w Azji Centralnej kluczową rolę w walce o dominację na Jedwabnym Szlaku.

W swoich najlepszych latach to najwyżej położone państwo świata mogło zamieszkiwać 10 mln osób, a w 763 r. jego wojska zajęły nawet stolicę Chin – Chang'an. Ani doskonała armia, ani dostęp do zysków z handlu nie uchroniły jednak imperium przed upadkiem w 877 r. Dotychczas naukowcy doszukiwali się jego przyczyn w polityce zewnętrznej i wewnętrznej, niekorzystnym wpływie zwalczających się klanów i konflikty pomiędzy miejscową religią bon a buddyzmem (w pewnym momencie ten drugi został zakazany). Z chińskich tekstów wiadomo, że jedność armii została naruszona przez rywalizację generałów – dowódców oddziałów pilnujących granic. Z badań opublikowanych w „Quaternary Science Reviews” wynika jednak, że poza znanymi już powodami osłabienia tego organizmu państwowego do jego upadku przyczyniły się też niekorzystne zmiany klimatyczne.

Naukowców z Chin i Kanady przebadali zapisy geologicznych osadów jeziornych z zachodniej części Wyżyny Tybetańskiej. Pozostałości jednokomórkowych glonów żyjących bliżej tafli wody pokazały, że pod koniec VIII w. zbiorniki gwałtownie zaczęły wysychać. Potwierdzeniem tego była rosnąca liczba przydennych okrzemków bentosowych. Tak drastyczna zmiana klimatu musiała być odczuwalna w całym ekosystemie i niekorzystnie przełożyła się na gospodarkę – przede wszystkim produkcję rolną. A to spowodowało wzrost konfliktów wewnętrznych i przyspieszyło ostateczny upadek imperium.

Co prawda ok. 1300 r. poziom jezior znów zaczął się stopniowo podnosić i klimat panujący na Wyżynie Tybetańskiej się poprawił, ale nigdy już na jej terenie nie powstał tak silny organizm państwowy.


To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Jeśli z niej korzystasz, powołaj się na źródło, czyli na www.projektpulsar.pl. Dziękujemy.

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną