Pulsar - najciekawsze badania naukowe. Pulsar - najciekawsze badania naukowe. Shutterstock
Środowisko

Piorun piorunowi nierówny. Różnice mocy sięgają tysiąca

Pioruny zagłady
Środowisko

Pioruny zagłady

Megaburze zniszczyły warstwę ozonową chroniącą ziemskie życie przed zabójczymi dawkami UV.

Według różnych szacunków w ciągu sekundy w Ziemię uderza 50–100 piorunów. To kilka milionów na dobę i przynajmniej miliard w ciągu roku. Mniej niż 1% z nich to uderzenia, które naukowcy określają angielskim terminem superbolt.

Są one 1000 razy potężniejsze niż przeciętne pioruny, a te drugie mają przecież ok. 1 gigadżula energii – co odpowiada prądowi zużywanemu przez miesiąc w niewielkim gospodarstwie domowym. Jak właśnie odkryli naukowcy z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, superbolt pojawia się tylko wtedy, gdy zostanie spełniony pewien warunek, związany z miejscami, w których superpioruny występują najczęściej. Mowa tu o basenie Morza Śródziemnego, północno-wschodnim Atlantyku w pobliżu Europy oraz Wyżynie Boliwijskiej w Ameryce Południowej.

Mapa piorunów.Efraim et al (2023) adapted from Holzworth et al. (2019)Mapa piorunów.

W górnej części chmury burzowej panują temperatury ujemne i składa się ona z drobin lodu. To jest jej „strefa ładowania”, gdzie się elektryzuje. Naukowcy obserwowali takie chmury, korzystając z globalnej sieci odbiorników radiowych (World Wide Lightning Location Network). Nasłuchiwali piorunów na częstotliwości 3–30 kHz (fale bardzo długie) i stwierdzili, że superbolt pojawiał się, kiedy strefa naładowanych cząstek w chmurze wyraźnie się obniżała i zawisała na niewielkiej wysokości ponad wodą lub lądem. Wówczas opór elektryczny był najmniejszy, a wyładowania najpotężniejsze. Na Atlantyku w pobliżu Europy i na Morzu Śródziemnym dzieje się tak zwykle zimą, kiedy to nad cieplejsze wody oceaniczne lub morskie docierają masy bardzo chłodnego powietrza. Wyniki badań ukazały się w „Journal of Geophysical Research: Atmospheres”.


Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Wiedza i Życie 11/2023 (1067) z dnia 01.11.2023; Sygnały; s. 7
Oryginalny tytuł tekstu: "Jak powstają największe wyładowania elektryczne?"

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną