Stare drzewa ostrzegają: Europa wysycha przez ludzi

Drzewa reagują na zmiany klimatyczne. Wiedzą o tym doskonale dendrochronolodzy, którzy nawiercają pnie drzew i pobierają z nich rdzenie z zapisami przyrostów rocznych. Dzięki nim rekonstruują wahania temperatury powietrza i innych wskaźników pogody w ciągu kolejnych dekad, stuleci, a nawet tysiącleci. Pozwala to zidentyfikowanie przeszłych i współczesnych trendów klimatycznych na danym terenie. Tym razem międzynarodowy zespół liczący prawie 70 badaczy z całej Europy – była wśród nich silna reprezentacja polskich naukowców m.in. z AGH, Politechniki Śląskiej i Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie – zrekonstruował zmiany wilgotności powietrza na naszym kontynencie w okresie od 1600 r. do 2020 r. Jeśli chodzi o zasięg czasowy i przestrzenny, było to największe tego typu badanie. Jego wyniki zamieściło pod koniec grudnia czasopismo „Nature Geoscience”.

„Zmiany wilgotności powietrza można odtworzyć, mierząc zawartość izotopów tlenu w kolejnych przyrostach rocznych” – wyjaśnia Kerstin Treydte ze Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Badań Leśnych, Śniegowych i Krajobrazowych, główna autorka badań. Woda, którą drzewa pobierają z gleby za pośrednictwem korzeni, zawiera zarówno lżejsze, jak i cięższe warianty atomów tlenu. Ich proporcja – utrwalona w drewnie tworzącym pień – zależy od tego, ile pary wodnej znajduje się w powietrzu. Gdy jej ubywa (czyli rośnie jej deficyt), wówczas wysuszone powietrze „wysysa” więcej wody z gleby i roślin, redukując tempo wegetacji, czasami do tego stopnia, że drzewo usycha. Taki los został zo0stał oczywiście oszczędzony tym drzewom, z których pobrano rdzenie do badań. Były to głównie dęby, które mają głęboki system korzeniowy i są odporne nawet na znaczny deficyt wody w powietrzu.

Główna tendencja zapisana w słojach starych europejskich drzew pojawiła się w kilku ostatnich dekad. Jest nią szybko powiększający się spadek wilgotności powietrza na większości obszaru Europy. Autorzy badań twierdzą, że bezprecedensowy w ciągu ostatnich 400 lat. Symulacje komputerowe przeprowadzone w drugiej części badań dla różnych regionów Europy wykazały, że w porównaniu z epoką przedindustrialną największy deficyt wilgotności występuje dziś na Nizinie Środkowoeuropejskiej (leży na nim ponad połowa Polski) oraz w Alpach i Pirenejach. „Ten niepokojący trend wciąż trwa. Z każdą dekadą rośnie presja na roślinność naturalną i funkcjonowanie wielu ekosystemów, ale też na rośliny uprawne, które coraz częściej będą potrzebowały nawadniania” – podkreśla Treydte.

Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.