Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Shutterstock
Środowisko

Budowniczym piramid sprzyjała przyroda

Majestatyczne obiekty zaczęto wznosić, gdy Nil był znacznie potężniejszą rzeką niż dziś. Dzielił się na kilka potężnych ramion, z których jedno spełniło kluczową funkcję w historii cywilizacji egipskiej.

Naukowcy zrekonstruowali dokładny wygląd doliny Nilu sprzed ponad 4 tys. lat. A konkretnie odcinek o długości ok. 60 km, wzdłuż którego zachowało się – w lepszym lub gorszym stanie – ponad 30 piramid. Stoją one na zachód od doliny, na pustynnym płaskowyżu Pustyni Libijskiej w Egipcie zwanej Zachodnią – pomiędzy Gizą na północy a Lisht na południu. Dzisiaj rzeka płynie wiele kilometrów od nich. Ponad cztery i pół tysiąca lat temu, kiedy pierwsi faraonowie trzeciej dynastii zakładali Stare Państwo, krajobraz okolicy wyglądał inaczej. Dominował w nim oczywiście Nil, który był tak ogromny, że jedno z jego ramion wlewało się do odcinków ujściowych dolinek wyciętych z wyżynnego płaskowyżu. W efekcie dolinki przeobrażały się w wąskie zatoki, w których lokalizowano porty rzeczne. To właśnie w pobliżu tych zatoczek zaczęto wznosić pierwsze piramidy – ustalili autorzy badań opublikowanych w „Communications earth & Environment”.

Dawna Dolina Nilu. Mapa bazowa obrazu świata ESRIEsri, Maxar, Earthstar Geographics/ArchiwumDawna Dolina Nilu. Mapa bazowa obrazu świata ESRI

W czasach pierwszych dynastii rządzących Starym Państwem klimat na Ziemi był wilgotniejszy niż dziś. Rzeki strefy tropikalnej i podzwrotnikowej – nie tylko Nil, także Indus, Tygrys, czy Eufrat – niosły o wiele więcej wody. I tak było tej wody mniej niż 2–3 tys. lat wcześniej, kiedy na przykład dolina Nilu praktycznie nie nadawała się do zamieszkania, ponieważ cała była zajęta przez mokradła ciągnące się wzdłuż zakoli olbrzymiej rzeki. Ludzie zakładali wtedy osady ponad rzeką, na skraju płaskowyżu. Dopiero z czasem, gdy klimat zmienił się na mniej wilgotny (ale wciąż nie suchy), zaczęli osiedlać się w samej dolinie. Było to ok. 47 stuleci temu.

Badacze – posługując się całą masą nowoczesnych technik geodezyjnych, radarowych i sedymentologicznych – zrekonstruowali bardzo dokładnie rozmiary i przebieg tej odnogi Nilu, która umożliwiła budowniczym pierwszych piramid transport surowca kamiennego pozyskiwanego w odległych kopalniach, a następnie jego wyładunek w małych zatoczkach. To ich lokalizacja decydowała o tym, gdzie stawiano piramidy. Przyroda grała pierwsze skrzypce.

Do naszych czasów zachowały się tylko resztki tego dawnego krajobrazu. Stare Państwo przestało istnieć około 4 tys. lat temu, a jego kryzys przypadł na czasy globalnego ochłodzenia i spadku wilgotności klimatu. Nil stracił wówczas część swoich wód i przemieścił się na wschód. Jego dawna odnoga wraz z zatoczkami i portami rzecznymi została zasypana przez piasek naniesiony przez wiatry zachodnie wiejące z Sahary, która ostatecznie zajęła całą północną część Afryki.


Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.