Ssaki kopytne: 60 mln lat ewolucji z przeszkodami
Ponad 22 tys. znalezisk, 14 cech funkcjonalnych i 78 przedziałów czasowo-kontynentalnych – tak gigantyczną bazę danych stworzyli badacze. I zamiast klasycznego podejścia taksonomicznego, spojrzeli na dzieje ok. 3 tys. lądowych gatunków kopytnych z ostatnich 60 mln lat przez pryzmat np. kształtu zębów i wysokości ich koron oraz masy ciała. Użycie zaawansowanych metod matematyczno-statystycznych pozwoliło śledzić nie tylko „kto” żył, ale „jaką miał funkcję” i czym skutkowało to, że znikał.
Okazało się, że sposób, w jaki zwierzęta dzieliły się rolami w środowisku, pozostawał przez miliony lat niemal niezmienny. Równowagę zakłóciły dwa globalne wydarzenia. Do pierwszego doszło ok. 21 mln lat temu, gdy Afryka połączyła się z Eurazją mostem lądowym. Umożliwiło to wielką wymianę fauny i nowy porządek – zdominowany przez duże roślinożerne ssaki o zębach przystosowanych do twardszego pokarmu. Drugi punkt zwrotny przypadł na okres ok. 10 mln lat temu, gdy nastały susze, a dotychczasową roślinność zaczęły wypierać trawy. W odpowiedzi na te zmiany roślinożercy przeszli ewolucyjną transformację: ich zęby stały się wyższe, spłaszczone i bardziej odporne na ścieranie. Wtedy rozpoczął się zanik megafauny – olbrzymich ssaków ważących ponad tonę. Choć nie naruszyło to całkowicie dotychczasowych zależności, wyraźnie je osłabiło.
Tymczasem zwierzęta takie jak mamuty czy nosorożce włochate ograniczały pożary, rozprzestrzeniały nasiona i modelowały krajobraz. Ich zniknięcie pozostawiło pustkę, której żaden inny gatunek nie zdołał wypełnić. Dziś systemy przyrodnicze wciąż działają – ale z wyraźną luką.
Sięgnij do źródeł
„Jeśli ludzie nadal będą wpływać na przyrodę w taki sposób, że będzie ubywać zwierząt pełniących ważne funkcje – ostrzegają badacze – może w końcu dojść do momentu, gdy systemy przyrodnicze z rozpadną się na dobre. I nie da się już tego cofnąć”. To mogłoby oznaczać trzeci globalny punkt krytyczny – tym razem wywołany nie czynnikami naturalnymi, a działalnością człowieka.
Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.