Anna Amarowicz / pulsar
Struktura

Podkast 67. Grzegorz Łach: Trudno jest coś wiedzieć naprawdę

Heca z pomiarami, czyli co fizycy kręcą z cząstkami elementarnymi
Struktura

Heca z pomiarami, czyli co fizycy kręcą z cząstkami elementarnymi

Jest coś, czego wszyscy możemy się nauczyć od wykonujących ultradokładne eksperymenty na mionach i elektronach. To metody zabezpieczania się przed własnymi ułomnościami i błędami poznawczymi.

O czym marzą fizycy? Dlaczego lubią, kiedy coś się jednoznacznie nie zgadza? Jak (nie) ulegają zbiorowej iluzji? I wreszcie – czy europejskie protony są lżejsze od amerykańskich? Rozmowa z dr. Grzegorzem Łachem z Katedry Optyki Kwantowej i Fizyki Atomowej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego – a także autorem pulsara.

Co fizycy kręcą z cząstkami elementarnymi? Kilka tygodni temu na to właśnie pytanie – na łamach pulsara – odpowiadał gość dzisiejszego podkastu. Poprosiliśmy go o artykuł z powodu medialnego wzmożenia, które towarzyszyło pomiarom tzw. momentu magnetycznego elektronu i jego kuzyna mionu. Otrzymaliśmy odpowiedź klarowną, ale nie wyczerpującą tematu. Stąd zaproszenie do studia.

Nasz zaprzyjaźniony (oswojony?) fizyk opowiada, jak łatwo, poruszając się drogą nadmiernych uproszczeń, media dochodzą do absurdalnych stwierdzeń. Choćby o „podróżach w czasie komputerami kwantowymi”. Zauważa też jednak, że czasem i badacze, w aktach autopromocji wymuszonej przez brutalne realia współczesnej nauki, o wynikach swoich działań donoszą w sensacyjnym tonie. Mówiąc prościej, wciskają kit – co może prowokować postawy sceptyczne wobec nauki.

Gawędę swą poświęca też Grzegorz Łach trudnościom, z jakimi mierzyć się muszą fizycy, którzy usiłują coś – nomen omen – porządnie zmierzyć. Dowiedzieć się czegoś naprawdę. Wyjaśnia, jak im trudno nie dać się złapać w pułapkę własnych, głęboko ukrytych chciejstw czy stronniczości. Próbuje też wytłumaczyć, czym się różni piękny eksperyment od niepięknego.

To nie jest odcinek dla niecierpliwych. Fizyka wysokich precyzji – jak o swojej dziedzinie mówi Grzegorz Łach – wymaga także wysokiego skupienia. Zachęcamy jednak bardzo. Choćby dlatego, że odsłania niebywałe trudności, jakie wiążą się z odkrywaniem szczegółów cyrku cząstek elementarnych, który nazywamy rzeczywistością.

Grzegorz Łach.Anna Amarowicz/pulsarGrzegorz Łach.

Cieszymy się, że słuchacie naszych podkastów. Powstają one także dzięki wsparciu naszych cyfrowych prenumeratorów.
Aby do nich dołączyć – i skorzystać w pełni z oferty pulsara, „Scientific American” oraz „Wiedzy i Życia” – zajrzyjcie tutaj.

WSZYSTKIE SYGNAŁY PULSARA ZNAJDZIECIE TUTAJ