Pulsar - najciekawsze informacje naukowe. Pulsar - najciekawsze informacje naukowe. Shutterstock
Struktura

Antropocen jednak się nie rozpoczął. Tak orzekło dwunastu uczonych ludzi

Polskie torfowisko podpowiada, kiedy zaczął się antropocen
Środowisko

Polskie torfowisko podpowiada, kiedy zaczął się antropocen

Pod szczytem Śnieżki być może rozstrzygnie się spór o to, kiedy właściwie rozpoczęła się naznaczona działalnością człowieka epoka geologiczna. Kto o tym zadecyduje i z jakich powodów? Odpowiada biochemiczka środowiska dr Barbara Fiałkiewicz-Kozieł.

Antropocen rozpoczął się od wielkich wybuchów
Środowisko

Antropocen rozpoczął się od wielkich wybuchów

Międzynarodowa Komisja Stratygrafii wybrała miejsce najlepiej ilustrujące moment, w którym działalność człowieka stała się dominującym czynnikiem wpływającym na planetę. W ten sposób ustaliła również, kiedy rozpoczęła się nowa epoka geologiczna.

Tylko sześcioro geologów zasiadających w Międzynarodowej Komisji Stratygrafii uznało, że trzeba ustalić datę graniczną dla holocenu.

Sprawa wydawała się formalnością. W końcu nie ma wątpliwości co do tego, że to człowiek ma od jakiegoś czasu olbrzymi wpływ na klimat, zatem International Commission on Stratigraphy (Międzynarodowa Komisja Stratygrafii, ICS) powinna ustalić, że od lat 50 XX. w. żyjemy w nowej epoce – antropocenie.

Anthropocene Working Group (Grupa Robocza ds. Antropocenu, AWG) działała w tej sprawie 10 lat. W 2022 r. wytypowała w różnych częściach świata 12 miejsc, w których widoczne jest wyraźnie zakończenie holocenu, który rozpoczął się 11,7 tys. lat temu. W lipcu ubiegłego roku podjęła zaś decyzję, że „złotym gwóździem” (wzorcem granicy geologicznej) będzie jezioro Crawford w Kanadzie. Debatowano jeszcze tylko nad stanowiskiem wspomagającym. Tymczasem – jak właśnie podał „Science” – 12 z 18 geologów ze świata zasiadających w komisji ICS odrzuciło propozycję rozpoczęcia antropocenu.

Z dostępnych w tej chwili informacji wynika, że ci naukowcy nie wątpią w ogromny wpływ człowieka na planetę. Zadają sobie tylko pytanie, dlaczego za graniczne uznano lata 50. XX w., czyli okres, kiedy Amerykanie i Rosjanie przeprowadzili pierwsze testy bomby jądrowej (w osadach jeziora Crawford znajduje się pluton) a nie np. wprowadzenie rolnictwa, albo konsekwencje wielkiej kolonizacji. Uważają ponadto, że AWG przez lata zbyt ochoczo i zbyt często ogłaszała w mediach kolejne swoje ustalenia. Stanley Finney, stratygraf z California State University Long Beach i szef International Union of Geological Sciences dodaje także, że gdyby formalną propozycję grupa złożyła wcześniej, uniknęłaby straty czasu.

Geologowie z komisji ISC stwierdzili także, że AWG za bardzo upierała się przy wprowadzeniu nowej epoki, nie zgadzając się na propozycje mniej kategorycznego rozgraniczenia. I zaproponowali termin Antropocen Event, analogiczny do Great Oxygenation Event, czyli Katastrofy Tlenowej (ok. 2,4 mld lat temu pojawiły się pierwsze organizmy posiadające zdolność fotosyntezy tlenowej, jednak wzrost ilości tego gazu w atmosferze wystąpił ponad 300 mln lat później).

Będziemy zatem oficjalnie żyć w holocenie kolejną dekadę. Kolejny wniosek AWG może bowiem złożyć dopiero po tak określonym przez ICS okresie karencji.

Sięgnij do źródeł

Badania naukowe: The Anthropocene is dead. Long live the Anthropocene

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną